رضا بهبود - دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی گرایش مدیریت سیستم ها، دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
زهرا آقاجانلو - دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی گرایش تولید و عملیات، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

رشد جمعیت طی دهه های اخیر و ورود جوانان بسیاری به بازار کار از یک سو و کاهش تقاضا برای نیروی کار به دلایل متنوعی همچونخام فروشی منابع خدادادی، تروریسم اقتصادی ابرقدرت ها و گسترش فرهنگ مصرف کالای واراداتی از سوی دیگر به چالش اجتماعیجدی برای کشور در دهه حاضر و دهه های آتی تبدیل شده است. توجه به مقوله کارآفرینی و کار و تلاش را می توان تنها راه حل برونرفت از شرایط فعلی با هدف رشد و نمو جامعه در تمامی ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دانست. حوزه صنایع معدنی کشور باتوجه به در اختیار داشتن بیش از 27 میلیارد تن ذخایر کشف شده و قرارگرفتن در میان 15 قدرت معدنی دنیا از پتانسیل قابل توجهیبرای کارآفرینی پایدار و توسعه اقتصادی کشور برخوردار است. با اینحال عواملی مانند توجه به اقتصاد نفتی مانع از توجه مناسب بهکارآفرینی و اقدام به خام فروشی در این حوزه شده است. شناسایی عوامل موثر و تبیین روابط بین این عوامل به عنوان یک پیش نیازحیاتی برای تدوین راهبردهای اساسی و سیاستگذاری بلندمدت در توسعه صنایع پایین دستی و توجه شایسته به کارآفرینی در حوزهصنایع معدنی ایران مورد توجه است. در این پژوهش 11 عامل موثر در میان عوامل شناسایی شده به کمک خبرگان و به روش دلفیانتخاب و درگام بعدی به کمک رویکرد مدلسازی ساختاری- تفسیری روابط بین عوامل موثر تبیین و توالی بین آنها در چهار سطح تعیین شد. نتایج اولویت بندی و تعامل بین عوامل موثر نشان میدهد، از میان گروه های عوامل موثر بر کارآفرینی در حوزه صنایع معدنی، عواملآموزش، فرهنگ، سیاست، شرایط محیطی و ویژگی شخصیتی مدیران با قرار گرفتن در سطح چهار، بنیان مدل را تشکیل میدهند. اینعوامل بیشترین نفوذ را داشته و بر سایر عوامل اثرگذارند. همچنین دو عامل تامین منابع مالی و حمایت نهادهای ذینفع از نفوذ متوسط اماوابستگی بالا به سایر عوامل برخوردارند که تغییر در عوامل دیگر میتواند منجر به تغییر در این عوامل شود.

کارآفرینی، عوامل موثر، صنایع معدنی، مدلسازی ساختاری تفسیری