صادق زارع صفت - دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.
مرضیه دهقانی - عضو هیات علمی گروه روشها و برنامه های آموزشی و درسی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران-
رضوان حکیم زاده - دانشیار گروه روش ها و برنامه های آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.
مرتضی کرمی - دانشگاه فردوسی مشهد

این مقاله برنامه درسی مغفول را در برنامه‎های قصد شده توسعه حرفه‎ای اعضای هیئت‎علمی را در دانشگاه‎های ایران بررسی و به عنوان نمونه بر روی برنامه‎های آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد تمرکز نمود. برای این پژوهش دو سوال اصلی مطرح شد: نخست آنکه برنامه‎های توسعه حرفه‎ای چه حیطه ‎هایی را شامل می‎گردد و دوم این‎که در برنامه های توسعه‎ حرفه‎ای چه حوزه‎هایی مغفول مانده است. در این پژوهش از دو راهبرد سنتز پژوهی نوع دوم (سوال نخست) و تحلیل محتوا (سوال دوم) استفاده شد. جامعه آماری روش نخست تعداد 67 پژوهش مرتبط بود که از طریق نمونه گیری هدفمند معیاری انتخاب شدند. اعتبار یافته ها از طریق فن دلفی تائید شد. در سوال دوم جامعه آماری، شامل 6 سند که به صورت سرشماری انجام گرفت. اعتبار یافته ها از طریق توافق درصدی تائید شد. یافته ها نشان می‎دهد که ابعاد توسعه حرفه‎ای شامل سه حیطه الف) برنامه‎های حمایتی؛ ب) برنامه های فردی و شامل شناختی (دانشی، مهارتی و عاطفی) و فراشناخت (ابعاد سطوح عالی تفکر و مدیریت خود)، انسانی (تعاملاتی و مهارت های بین فردی)، اخلاق حرفه ای و حوزه تخصصی-رشته ای و ج) برنامه‎های اداری-اجرایی شامل شغلی، مدیریتی، سازمانی، محیطی، مشاوره‎ای، پژوهشی و آموزشی است. در بخش دوم مهم ترین حیطه های مغفول برنامه های درسی قصد شده در دانشگاه‎های ایران و فردوسی مشهد برنامه‎های حمایتی، در حیطه سازمانی برنامه های مشاوره ای و در حیطه فردی برنامه‎های شناختی وجود دارد. به نظر می‎رسد برنامه‎های توسعه حرفه‎ای اعضای هیئت‎علمی در سطح کلان نیازمند بازنگری جدی است و از دیگر سو در سطح خرد، لازم است کنشگران برنامه‎های درسی زمینه‎های متنوعی را با توجه به تغییرات گسترده آموزشی تدارک ببینند.

برنامه‎های توسعه حرفه‎ای, اعضای هیئت‎علمی, برنامه‎های درسی قصد شده, برنامه های درسی مغفول