محمدباقر رحیمی ریگی - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، وکیل دادگستری
صالح اسماعیلی درکه - پژوهشگر دوره دکتری حقوق بین الملل، مدرس دانشگاه

القدام مسقط الضمان بدین معناست که اقدام انسان در جهت ضرر خود، مسقط ضمان است. هرگاه شخصی عاقل و بالغ و مختار با توجه و آگاهی، عملی را انجام دهد که موجب ورود زیان توسط دیگران به وی گردد، وارد کننده زیان، که شخص دیگری است مسئول خسارت نخواهد بود. در حوادث رانندگی ممکن است حادثه ناشی از رانندگی نباشد ولی ناشی از وسیله نقلیه متوقف شده باشد ماده 14 ایین نامه اجرایی ماده 3 قانون بیمه اجباری شخص ثالث مصوب 1395 مصداق آن است در این حالت می توان گفت حادثه ناشی از قاعده اقدام نیست چرا که فرد عالما و عامدا کاری را انجام نداده است که به خود ضرر وارد کند. در ضمن مواردی مانند ماده 26 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 1389 ماده 4 قانون ایمنی راه ها مصوب 1349، ماده 3 و 15 و بند ت ماده 17 قانون بیمه شخص ثالث مصوب 1395 همچنین بند ب ماده 115 قانون برنامه پنجم توسعه مصوب سال 1389 همگی از جمله مواردی هستن که بیانگر شرایط است که اقدام به فرد علیه خود را تا حدود بسیار زیادی تبیین و تکلیف محاکم محترم را روشن نموده است و امید است قضات محترم با اشراف و آگاهی بیشتر با قواعد فقهی و انطباق آن با قوانین عام و خاص رویه های متعددی خلق نکنند و حقی را پایمال نگردانند و با ایجاد رویه واحد چراغ راهی برای جامعه حقوقی باشند.

قاعده اقدام، حوادث رانندگی، وسایل نقلیه، قوانین و مقررات