حمیدرضا عیوقی - دکتری مدیریت صنعتی ،گروه مدیریت صنعتی،واحد تهران جنوب،،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران
حسین دهقانی پوده - دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر،گروه مدیریت ، دانشکده مدیریت،،دانشگاه صنعتی مالک اشتر ،تهران، ایران،
عباس راد - استادیار دانشگاه شهید بهشتی، گروه مدیریت صنایع،دانشکده مدیریت و حسابداری،دانشگاه شهید بهشتی،تهران،ایران
داود طالبی - استادیار دانشگاه شهید بهشتی، گروه مدیریت صنایع،دانشکده مدیریت و حسابداری،دانشگاه شهید بهشتی،تهران،ایران

در این مقاله به ارائه مدل یکپارچه زنجیره تامین حلقه بسته پایدار با رویکرد پدافند غیرعامل و حل مدل با استفاده از روشهای فراابتکاری کلونی زنبور عسل و NSGA-II پرداخته شده است. ابتدا برای مسئله مورد نظر، یک مدل ریاضی چهار هدفه ارائه شده است که اهداف آن عبارتند از:(1 حداقل سازی هزینه های زنجیره تامین؛ (2 حداکثر سازی مسئولیت اجتماعی یا فواید اجتماعی؛ (3 کمینه سازی تاثیرات زیست محیطی و (4 کمینه سازی ریسک. همچنین مسائل نمونه آزمایشی در سه گروه اندازه کوچک، متوسط و بزرگ بوسیله الگوریتم BCO حل گردیده و جهت اثبات کارایی این الگوریتم، نتایج حل این الگوریتم با نتایج حل الگوریتم NSGA-II با توجه شاخصهای مقایسهای کیفیت، پراکندگی، یکنواختی و زمان حل با یکدیگر مقایسه شده اند.نتایج حاصل نشان دادند که در همه موارد، الگوریتم BCO دارای توانایی بالاتر جهت دستیابی به جوابهای باکیفیت تر و نزدیک بهینه نسبت به الگوریتم NSGA-II میباشد. همچنین مقادیر شاخص پراکندگی نشان داد که الگوریتم BCO در اکتشاف و استخراج ناحیه شدنی جواب قویتر می باشد. نتایج شاخص یکنواختی و زمان حل نیز نشان داد، الگوریتم NSGA-II نسبت به الگوریتم BCO دارای زمان حل کمتر بوده و فضای جواب را بصورت یکنواخت تر جستجو میکند.

زنجیره تامین؛ پایداری؛ پدافند غیرعامل؛ بهینه سازی چندهدفه فازی؛الگوریتم فراابتکاری.