احمد زارع ابرقویی - دانشجوی دکتری فلسفه هنر، دانشکده حقوق ، الهیات و علوم انسانی ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی
سید عباس ذهبی - استادیار، گروه فلسفه ، دانشکده حقوق ، الهیات و علوم سیاسی ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی
مالک حسینی - استادیار، گروه فلسفه، دانشکده حقوق ، الهیات و علوم سیاسی ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
هادی صمدی - استادیار، گروه فلسفه ، دانشکده حقوق ، الهیات و علوم سیاسی ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،

     با تأملی در تاریخ هنر ایران عهد ساسانی می­توان دریافت که نوارهای سلطنتی ساسانی به عنوان یکی از مهم­ترین شاخصه­های تشخیص هنر این دوره، به وفور بر نقش­برجسته­ها، پارچه­ها و ظروف سیمین ساسانیان به چشم می­خورند. این نوارهای سلطنتی، عنصری تزئینی و نمادین در هنر این دوره به شمار می­آیند. دقّت در آثار هنری برجای مانده از امپراطوری بیزانس نیز این نکتهء مهم، اما مغفول مانده را روشن می­سازد که می­توان رد پای نوارهای سلطنتی ساسانی را در این آثار، مشاهده نمود. در همین راستا، نوشتار حاضر با کاربست روش تحلیلی - توصیفی بر آن است تا دریابد چرا این نقش، در هنر بیزانس نیز وجود دارد. از آنجایی که در هنر ساسانی، این نوارها، نمادی برای سلطنت و الهی نشان دادن حکومت پادشاه است. هنرمندان بیزانسی که قصد تلفیق مفاهیم دینی و شاهانه را داشته­اند؛ از این نقش استفاده کرده­اند. به همین دلیل این عنصر نمادین هنر ساسانی، با ویژگی­های ظاهری تقریباً ­­یکسان، برای نشان دادن عظمت شاهانۀ پادشاهی مسیحی در عین مشروعیت حکومت او، در هنر بیزانس نیز تکرار شده است. این اقتباس به واسطۀ روابط گستردۀ ایران و بیزانس، به محدودهء قلمرو امپراطوری بیزانس راه یافت و در حوزه­های مختلف معماری، نقاشی، پارچه­بافی و موزائیک تأثیر گذاشت.

هنر ساسانی, هنر بیزانس, نوارهای سلطنتی ساسانی, نوارهای بیزانس, نماد سلطنت