حسن رضایی بحراباد - دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه فردوسی مشهد
علی اکبر مجدی - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
حسین بهروان - استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
رامپور صدرنبوی - استاد علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

یکی از موضوعات اساسی همبسته با توسعه و نوسازی، تغییرات فرهنگی است. پژوهشها نشان میدهند در چند دهه اخیر باورها، ارزشها و نگرشهای ایرانیان در حال تغییر بوده است. همچنین سمت و سوی این تغییر از سنتی و مذهبی به سمت عرفی و مدرن شدن و شدت آن نیز در میان طبقه تحصیلکرده جامعه بیشتر بوده است. عمده تحقیقات انجام شده تا کنون ناظر به میزان، گستره و عوامل موثر بر این تغییرات بودهاند. این پژوهش با رویکرد فردگرایی روش شناختی در پی شناخت فرآیند این تغییرات است و میخواهد دریابد تغییرات فرهنگی در یک فرد به چه صورت، چگونه و چرا اتفاق میافتند و مکانیزم این تغییر چیست. برای این منظور با استفاده از روش کیفی روایتپژوهی به بررسی و تحلیل روایت زندگی ۸ فرد پرداخته شده است. اگرچه شناخت دقیق فرآیند تغییر، مستلزم مطالعه کامل روایتها و تحلیل آنهاست؛ اما اجمالا نتایج پژوهش نشان میدهند که تفاوت میان پرورش اجتماعی اولیه و ثانویه و ایجاد ناهماهنگی شناختی، تغییر منابع شناختی و دیگریهای مهم زندگی فرد، منجر به تغییرات فرهنگی او در طول زمان میشوند. همچنین الگوهای تغییر در مردان عمدتا متاثر از وقایع کلان سیاسی و اجتماعی و در مورد زنان مبتنی بر تجارب زیسته و احوالات شخصی است.

تغییر فرهنگی, فرآیند, روایت پژوهی