علی راحمی
سراله گالشی
افشین سلطانی

به منظور مطالعه ی بررسی روند بهبود ژنتیکی سرعت و دوام پر شدن دانه در ارقام گندم آزمایشی در سال های زراعی ۸۷-۸۶ و ۸۸-۸۷ در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان واقع در گرگان انجام شد. در این آزمایش ۱۶ رقم گندم که در طی سال های ۱۳۴۷ تا ۱۳۸۵ آزاد شده اند در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مقایسه شدند. نتایج تحقیقات نشان داد که در طی سال ها فعالیت های اصلاحی در جهت بهبود عملکرد گندم در وزن دانه و دوره پر شدن دانه تغییراتی صورت نگرفته است، در حالی که سرعت پر شدن دانه افزایش یافته است، محاسبات نشان داد که سرعت رشد دانه در ۳۸ سال آزادسازی ارقام در گلستان، ۱۹/۲۶ درصد بهبود یافته است، که معادل ۷۰/۰ درصد به ازای هر سال آزاد سازی می باشد. به نظر می رسد گزینش برای سرعت پر شدن دانه و عملکرد بالا بدون نیاز به مدت پر شدن دانه امکان پذیر می باشد و این عمل از طریق گزینش برای تعداد دانه بیشتر در واحد سطح امکان پذیر است. بنابراین با توجه به همبستگی مثبت و معنی دار بین سرعت پر شدن دانه در واحد سطح و عملکرد دانه به نظر می رسد گزینش برای سرعت پر شدن دانه و عملکرد بالا بدون نیاز به مدت پر شدن دانه امکان پذیر می باشد.

دوره پر شدن دانه, سرعت پر شدن دانه, گندم, وزن دانه