مجید عالیمقام - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
افشین سلطانی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
ابراهیم زینلی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

انتشار گازهای گلخانهای یکی از موضوعات بسیار مهم اکولوژیکی و سیاسی محسوب میشود. در این مطالعه مقدار مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانهای ناشی از عملیات خاکورزی و کشت سویا در گرگان مورد ارزیابی قرار گرفت. این تحقیق در سال زراعی ۱۳۹۱ در ۱۳ مزرعه تولید سویا انجام شد. دادهها از طریق مصاحبه با کشاورزان و یادداشتبرداری از عملیات مربوط به خاکورزی و کشت جمعآوری شد. عملیات مورد مطالعه برای انجام خاکورزی و کشت شامل دستگاه کشت مستقیم (S۱)، خاکورز مرکب و دستگاه کمبینات برای کشت (S۲)، خاکورزی با دیسک تاندوم و کشت با ردیفکار (S۳) و شخم برگردان و دیسک تاندوم سبک و کشت با دستگاه ردیفکار (S۴) جهت تولید سویا بودند. سیستم S۳ به عنوان سیستم متداول منطقه بود. نتایج نشان داد میزان مصرف سوخت برای سیستمهای S۱ تا S۴ به ترتیب برابر ۱۲، ۳۹، ۴۲ و ۷۲ لیتر در هکتار بود. برای مصرف انرژی این اعداد عبارت از ۶۱۲، ۱۷۳۳، ۱۹۲۲ و ۳۱۸۲ مگاژول در هکتار بودند. از نظر میزان انتشار گازهای گلخانهای مقادیر ۷۱، ۱۸۵، ۱۹۷ و ۳۱۵ معادل کیلوگرم دیاکسید کربن در هکتار برای سیستمهای S۱ تا S۴ به دست آمدند. بین سیستمهای S۲ و S۳ از نظر مصرف سوخت و انرژی و انتشار گازهای گلخانهای اختلاف معنیداری نبود. سیستم S۴ بیشترین مصرف سوخت و انرژی و انتشار گازهای گلخانهای را دارا بود. نتیجه گرفته شد در مزارع تولید سویا به کارگیری سیستم کشت مستقیم میتواند مصرف سوخت و انرژی و همچنین گرمایش جهانی در بخش استفاده از ماشینها و مصرف سوخت را کاهش دهد.

انرژی, سوخت, گازهای گلخانهای, خاکورزی و کشت, سویا