کارن فتاحی - گروه معماری، واحد ایوان غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، ایوان، ایران.
اسفندیار محمدی - دانشیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

در سال های اخیر گردشگری و گردشگرپذیری روستایی به عنوان راهکارهای جدید توسعه مناطق روستایی به منظور تامین نیازمندی-های روستاییان، جلوگیری از مهاجرت های بی رویه آنها، اشتغال زایی و ... ارائه شده است. اما در مناطق روستایی موانعی وجود دارد که روند توسعه گردشگری را با مشکل مواجه می سازد. لذا هدف این پژوهش شناسایی موانع گردشگرپذیری روستای هدف گردشگری حیدرآباد سیوان است که با رویکرد کیفی – کمی انجام گرفته است. در روش کیفی ۱۵ نفر از مسئولان و متخصصان گردشگری و توسعه روستایی به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب و از آنها مصاحبه به عمل آمد. پس از مشخص شدن موانع پرسشنامه ای از نتایج مصاحبه طراحی و در اختیار نمونه آماری در بخش کمی قرار گرفت. در مرحله کمی تعداد ۲۳۶ نفر از ساکنان روستا با استفاده از فرمول کوکران، ۱۰۰ نفر از گردشگران و ۳۰ نفر از مسئولان به شیوه تصادفی ساده انتخاب و بین آنها پرسشنامه توزیع شد. روایی پرسشنامه مورد استفاده به شیوه صوری و پایایی آلفای کرونباخ به میزان ۹۶۹/۰ تایید شد. تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی به صورت تحلیل همزمان و تشخیص محقق و در بخش کمی، از آزمون t تک نمونه ای و فریدمن در نرم افزار آماری spss استفاده شده است. یافته های کیفی حاکی از استخراج دو مقوله مرکزی و ۵ مقوله اصلی داشت. در مرحله کمی مقوله های مرکزی و اصلی به عنوان موانع گردشگرپذیری روستایی در دو دسته عوامل بیرونی (اقتصادی-مالی، اداری-ساختاری) و عوامل درونی (اجتماعی-فرهنگی، کالبدی-فضایی و زیرساختی-رفاهی) مورد تایید قرار گرفتند. همچنین عامل زیرساختی - رفاهی با میانگین رتبه (۱۱/۳) و عامل اجتماعی - فرهنگی با میانگین رتبه (۸۶/۲) به ترتیب به عنوان اثرگذارترین و کم اثرترین موانع شناسایی شدند.

گردشگری, گردشگرپذیری, موانع, روستای حیدرآباد