ابوالفضل روحانی - مربی گروه مهندسی صنایع، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
عباس کرامتی - دانشیار،عضو هیات علمی گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی دانشگاه تهران
جعفر رزمی - استاد دانشکده فنی، دانشگاه تهران

امروزه آلودگی آب یکی از مشکلات و چالش های مهم دنیاست که می تواند یکی از علل اصلی بیماری ها و مرگ و میر در جهان به شمار آید. آب های سطحی و زیرزمینی هر دو در معرض آلاینده های مختلف قرار دارند. با توجه به ماهیت و منشا ورود آلاینده ها (طبیعی یا ایجادشده توسط انسان) تقسیم بندی های مختلفی برای آلاینده ها در نظر گرفته شده است. عمده آلاینده های آلی آب ناشی از صنایع نفت و پتروشیمی، چهار منبع (معیار) اصلی کشاورزی، شیمیایی، نفتی و غذایی است. هریک از این چهار معیار آلودگی خود زیرمعیار هایی دارند. در این پژوهش به بررسی، شناسایی و رتبه بندی دقیق آلاینده های آب در صنایع نفت و پتروشیمی (حوزه شهری استان تهران) با استفاده از روش های تحلیل مولفه های اصلی و فرایند تحلیل شبکه ای پرداخته شده است. نتایج به دست آمده از روش تحلیل مولفه های اصلی بیانگر این واقعیت است که آلاینده های سرب، نیترات و سدیم به ترتیب بیشترین امتیاز را از خبرگان محیط زیست در حوزه آلایندگی آب به خود اختصاص داده اند. همچنین استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای نشان داده آلاینده های کشاورزی با وزن ۳۲۱/۰ در رتبه اول و آلاینده های نفتی با وزن ۱۵۲/۰ در رتبه چهارم قرار دارند. امید است با ارائه این پژوهش، سازمان های مربوطه برای جلوگیری از تخریب محیط زیست با آلاینده های صنعت نفت و پتروشیمی گام موثری بردارند.

آلاینده های آب, فرایند تحلیل شبکه ای, تحلیل مولفه های اصلی, صنعت نفت و پتروشیمی, مخاطرات زیست محیطی