مهدی شاه محمدی - دانش آموخته دکترای علوم قرآن و حدیث، مدرس گروه علوم قرآن و حدیث مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی (ره)
نورالدین پروین - استادیار زبان و ادبیات عرب مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی (ره)

تحلیل گفتمان به عنوان یک رویکردی نقادانه به کشف ایدئولوژی فکری ادیب فراتر از صورت های زبانی و در ارتباط با شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه، می پردازد. بنابراین پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین گفتمان دینی مقوله «مقاومت» به عنوان یکی از شاخصه های بارز مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی می پردازد. ابتدا منابع گفتاری و نوشتاری انتشار یافته پیرامون شهید قاسم سلیمانی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و موارد مربوط به استقامت و پایداری ایشان احصا گردید. سپس با استفاده از مقوله بندی به روش کدگذاری با تاکید بر مفاهیم مشترک و تلخیص و ادغام، عرصه های استقامت حاج قاسم مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. آنگاه متن قرآن کریم براساس عرصه های احصا شده مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و مستندات قرآنی هریک استخراج گردید. در نهایت میزان روایی یافته ها با مراجعه به تفاسیر ارزیابی گردید. مطابق یافته های این پژوهش، مقوله «مقاومت» به عنوان یک آموزه قرآنی، در سخن و عمل حاج قاسم طی سال ها مجاهدت خالصانه و مستمر او به گفتمانی فراگیر تبدیل گردیده بود. این مقاومت را می توان در سه عرصه اصلی جهاد اکبر، جهاد اصغر و جهاد کبیر در سیره عملی ایشان مشاهده نمود.

تحلیل گفتمان، قرآن کریم، جهاد اکبر، جهاد اصغر، جهاد کبیر، مکتب حاج قاسم