ژاله شمس - کارشناسی ارشد راه و ترابری، دانشکده ی مهندسی عمران، دانشگاه یزد، یزد، ایران
میلاد مهدی زاده - دانشجو دکتری مهندسی برنامه ریزی حمل و نقل، دانشکده عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران، ایران
حامد خانی سانیج - استادیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه یزد، یزد، ایران

اگرچه به نظر می رسد که خواب آلودگی می تواند همزمان با هر دو رفتار رانندگی پرخطر و تصادف همراه باشد، اما مطالعات قبلی این روابط را فقط بطور مستقل مورد بررسی قرار داده اند. مطالعه حاضر به دنبال مدل سازی و تحلیل اثرات همزمان کیفیت خواب، رفتار رانندگی پرخطر و احتمال داشتن تصادفات جاده ای در یک مدل ساختاری یکپارچه است. داده های این پژوهش از طریق تکمیل پرسشنامه توسط ۱۰۳۱ نفر از رانندگان کامیون در توقف گاه های بینراهی جاده های اصلی ایران جمع آوری شده است. نتایج حاصل از مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که ۱) متغیرهای "کیفیت ذهنی خواب" و "مدت زمان خواب" علاوه بر تاثیر مستقیم به طور غیر مستقیم نیز (از طریق رفتار رانندگی پرخطر) بر تصادفات جاده ای تاثیرگذار است. ۲) اگرچه ممکن است "میزان بازدهی خواب" و "اختلالات عملکردی روزانه" به طور مستقیم تاثیری بر تصادفات نداشته باشد امابه طور غیرمستقیم و از طریق متغیرهای میانجی (رفتار رانندگی پرخطر)، بر تصادفات تاثیرگذار است، و ( ۳) فاکتورهای "اختلالات خواب" و "تاخیر در به خواب رفتن" فقط تاثیر مستقیم بر ت صادفات دارند. بنابراین سیا ستگذاران میتوانند: ( ۱) با ساخت ا ستراحتگاههای منا سب به منظور بهبود کیفیت خواب، ( ۲) جلوگیری از خوابیدن رانندگان در کابین کامیون، ( ۳) کنترل ساعات کار رانندگان برای افزایش مدت زمان خواب و ( ۴) و کاهش ف شارهای شغلی به منظور کنترل رفتارهای پرخطر رانندگی و همچنین کاهش تصادفات جاده ای بطور موثرتری کمک کنند.

کیفیت خواب، رفتار نابجای رانندگی، تصادفات، مدل معادلات ساختاری، تاثیر غیر مستقیم