سامان زارع - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی سواحل، بنادر و سازه های دریایی، دانشگاه تهران
سیده معصومه صداقی - استادیار، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی
رضوان امینیان پور - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی

استفاده از موتورلنج های باری در حمل و نقل دریایی مزیت های قابل توجهی دارد اما معایب آنها به ویژه در بحث ایمنی دریانوردی و عملیات بندری، حمل و نقل دریایی کشور را با چالش های مهمی مواجه کرده است. در این پژوهش، به منظور سنجش میزان موفقیت سیاست گذاری ها در ترغیب لنجداران به استفاده از شناورهای استاندارد، جایگاه این شناورها از منظر عملیاتی در تجارت دریا محور کشور ارزیابی می گردد. در همین راستا سهم تجارت و تردد شناورهای سنتی در مجموعه بنادر جنوبی کشور و بنادر آبادان، خرمشهر، گناوه، بوشهر، لنگه، شهیدباهنر، جاسک و چابهار به طور جداگانه در بازه زمانی ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۸ مورد محاسبه و بررسی قرار گرفت. مشاهده شد که در بازه مذکور سهم تجارت این شناورها نسبتا کاهش یافته اما سهم تردد آنها اغلب با افزایش روبه رو بوده و عملا بحث جایگزینی این شناورها تحقق پیدا نکرده است. استان هرمزگان همچنان بیشترین سهم را در تجارت لنج های سنتی دارا بوده و بیشترین حجم مراودات با بنادر کشور امارات صورت گرفته است. با بررسی روند بنادر مختلف مشاهده شد که اعمال محدودیت بر شناورهای سنتی به تنهایی کارساز نبوده و افزایش توام ظرفیت عملیاتی بنادر مرتبط با آنها بسیار اثرگذار است.

حمل و نقل دریایی، شناور سنتی، بنادر تجاری کوچک