عباس علیپور - گروه جغرافیای سیاسی و ژئوپلتیک، دانشگاه امام حسین(ع)، تهران، ایران
میلاد باقری - گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
خالق چارکانه - گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
حبیب محمودی چناری - گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مهدی خداداد - گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

در عصر حاضر از فضای سبز به دلیل اهمیت و نقش آن در حیات و توسعه شهرها به عنوان یکی از شاخص های توسعه­پایدار یاد می شود. تاثیرات فیزیکی و طبیعی این فضاها در سیستم شهری و بازدهی های مختلف اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی آن در ساختار جوامع انکارناپذیر است؛ تا آنجا که کاربری فضای سبز در شهرها و سرانه آن از مباحث اساسی در برنامه ریزی و مدیریت شهری محسوب می شود. هدف از این تحقیق بررسی کیفیت زیست محیطی در منطقه ۱۰ شهرداری تهران براساس فضای سبز موجود و ارائه توصیه های مناسب به منظور بالا بردن کیفیت محیط زیست به سطح استاندارد می باشد. برای رسیدن به این هدف، مناطق فضای سبز با استفاده از تصویر ماهواره لندست-۸ و شاخص نرمال شده پوشش­گیاهی (NDVI) استخراج شد. مناطق فضای سبز استخراج شده با شاخص های کیفیت هوا و تراکم جمعیت و با استفاده از روش شاخص نمایه سازی قیاسی در سطح هر بلوک، برای شناخت ارتباط این عوامل به صورت کمی تجزیه و تحلیل شدند. برای شناسایی مناطق با حساسیت بالا، نقشه وضعیت بحران زیست محیطی براساس تراکم جمعیت و درصد فضای سبز موجود ایجاد شد. نتایج حاکی از آن است که ۲۵/۳ درصد از کل منطقه ۱۰ را فضای سبز در بر می گیرد؛ و همچنین ۱۲۲ بلوک از ۱۲۵ فاقد حداقل سرانه فضای سبز برای زندگی سالم هستند. به منظور بالا بردن کیفیت شاخص­های زیست محیطی به سطح استانداردهای بین المللی، توصیه هایی در مورد مناطقی که فضای سبز باید در آن ایجاد شود ارائه گردید. این پژوهش برای پروژه های توسعه آینده، برنامه ریزی شهری در راستای حفظ کیفیت محیط زیست در سطح قابل قبولی اهمیت دارد.

فضای سبز, آلودگی هوا, شاخص نرمال شده تفاضل پوشش گیاهی, منطقه ۱۰ شهرداری تهران