مهدی اختر محققی - گروه مدیریت رسانه ای، واحد بین المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران
علی ربیعی - گروه ارتباطات و مدیریت رسانه، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
علی اکبر فرهنگی - گروه مدیریت رسانه، دانشگاه تهران، تهران، ایران

امروزه موضوع سرمایه اجتماعی موردتوجه بسیاری از اندیشمندان در حوزه های گوناگون سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، و اقتصادی است، زیرا ارتقای آن موجب رشد و تعالی شاخص های گوناگون توسعه در جوامع می شود. البته باید تاکید کنیم که ارتقای سرمایه اجتماعی، نیازمند بستر مناسبی از تعاملات و ارتباطات بین افراد است، زیرا شالوده اصلی آن برپایه ارتباطات شکل می گیرد و بدون ارتباطات، تصور مفاهیمی همچون سرمایه اجتماعی بی معنا است. امروزه، شبکه های اجتماعی، به عنوان رسانه هایی فراگیر، نقش بسزایی در ایجاد بستر مناسب برای برقراری ارتباطات میان فردی دارند. پرسش اصلی این پژوهش، این است که «چگونه می توان از شبکه های اجتماعی برای ارتقای سرمایه اجتماعی بهره جست؟» برای پاسخ به این پرسش، ابتدا ابعاد و مولفه های سرمایه اجتماعی و شبکه های اجتماعی را بررسی کرده ایم، تا براساس آن بتوانیم الگویی برای این موضوع ارائه دهیم. پژوهش حاضر به روش آمیخته و با تحلیل مصاحبه های انجام شده با خبرگان، مهم ترین ابعاد و مولفه های سرمایه اجتماعی و شبکه های اجتماعی را به دست آورده و سپس با الگوسازی ساختاری به روش میک مک، الگوی به کارگیری شبکه های اجتماعی در راستای ارتقای سرمایه اجتماعی را ارائه داده است. برپایه نتایج این پژوهش می توان نتیجه گرفت، دو مولفه گفت و گو و کسب اخبار و اطلاعات از طریق شبکه های اجتماعی، می توانند تاثیر فراوانی بر ارتقای سرمایه اجتماعی و تقویت اعتماد اجتماعی و هنجارهای اجتماعی داشته باشند.

شبکه اجتماعی, سرمایه اجتماعی, رسانه, ارتباط میان فردی