فاطمه مرادی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
میترا اعلایی - استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
مسعود ارغوانی - استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
فهیمه صالحی - دانشجوی دکتری، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

امروزه آلودگی فلزات سنگین در خاک به مشکل بزرگی تبدیل شده که تجمع آن در گیاهان میتواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر زندگی حیوانات و انسانها اثرگذار باشد. در این زمینه تحقیقی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در بسترهای کامل یکنواخت شامل سه سطح سرب ۰ ppm)، ۵۰، (۱۰۰ و تیمار باکتریایی شامل عدم باکتری و باکتری باسیلوس سوبتیلیس با غلظتهای ۱۰۸ cfu/ml) و (۱۰۵ در ۳ تکرار بود. بر اساس نتایج تحقیق، اثر متقابل سرب و باکتری بر میزان سرب جذبشده در ریشه نشان داد که بالاترین میزان با میانگین ۲۶/۵ میلی گرم بر گرم وزنتر مربوط به سرب ۱۰۰ پی پی ام و باسیلوس ۱۰۸ cfu/ml و کمترین میزان نیز با میانگین ۶/۷ میلی گرم بر گرم وزن تازه مربوط به تیمار عدم مصرف سرب و کاربرد باکتری باسیلوس با غلظت ۱۰۵ cfu/ml بود. همچنین با افزایش میزان سرب در گیاه فعالیت آنزیم پراکسیداز نسبت به شاهد افزایش یافت که بالاترین میزان فعالیت با میانگین ۰/۵۹ میلی گرم پروتئین در دقیقه از کاربرد تیمار ۱۰۰ پی پی ام سرب بود. بر این اساس، در مطالعهی حاضر مروری کوتاه بر نقش ریزوباکتریهای محرک رشد گیاه در پالایش خاکهای آلوده به فلزات سنگین و همچنین تاثیر آنها در بهبود کار آیی گیاه پالایی آلاینده های فلزی خواهیم داشت.

باسیلوس سوبتیلیس، سرب، مورفوفیزیولوژیکی.