مهدی پویا - دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن
سیدهدایت اله داورپناه - دانش آموخته دکتری مدیریت آموزش عالی دانشگاه اصفهان/ مدرس دانشگاه
رضا هویدا - عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش معلم رهبری در پرورش تفکر انتقادی دانش آموزان در قالب مدل علی و به روش تحلیل مسیر انجام شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه معلمان و دانش آموزان دبیرستان های شهر یاسوج در سال تحصیلی ۹۷ - ۹۶ تشکیل می دادند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (۱۹۷۰)، ۲۵۲ نفر از معلمان و ۳۷۰ نفر از دانش آموزان به عنوان نمونه آماری تعیین و به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه استفاده گردید: پرسشنامه معلم رهبری هویدا و همکاران (۱۳۹۶) و فرم ب پرسشنامه تفکر انتقادی کالیفرنیا. روایی پرسشنامه ها تائید شد و پایایی آن ها با روش آلفای کرونباخ به ترتیب ۸۹/۰ و ۷۶/۰ به دست آمد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss۲۳ و Amos صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که معلم رهبری با پرورش تفکر انتقادی در دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری دارد و قادر است ۶۰ درصد از واریانس تفکر انتقادی در دانش آموزان را به طور مستقیم تبیین نماید. همچنین یافته ها نشان داد که معلم رهبری با ابعاد تفکر انتقادی رابطه مثبت دارد و قادر است به ترتیب حدود ۱۷، ۳۳، ۳۷، ۴۲ و ۲۷ درصد از واریانس ارزشیابی، استنباط، تحلیل، استدلال قیاسی و استنباطی در دانش آموزان را به طور مستقیم تبیین نماید. با توجه به نتایج حاصله، معلم رهبری نقش مهمی در شکل گیری مهارت های تفکر سطح بالا نظیر تفکر انتقادی در دانش آموزان دارد. بنابراین تلاش برای توسعه توانایی های رهبری معلمان در تمام سطوح مدارس ضروری است.

معلم رهبری، تفکر انتقادی، دانش آموزان