مهدی صادقی شاهدانی - دانشیار اقتصاد دانشگاه امام صادق
حجت اله عبدالملکی - دانشجوی دکتری اقتصاد شهری و منطقه ای دانشگاه اصفهان

مزیت سنج ی تول یدی، یکی از شاخه های علم اقتصاد است که ارتباط تنگاتنگ با نظر ی ه اقتصاد خرد و اقتصاد کلان دارد . به لحاظ اقتصاد خرد، صاحبان بنگاه های اقتصاد ی تلاش می کنند مکان ی را برا ی فعال یت خود انتخاب کنند که دارا ی ب ی شترین مز ی ت (بیشترین سود ) باشد. از جهت اقتصاد کلان ن یز تع یین مز یت های منطقه ای برا ی استفاده به ینه از منابع اقتصاد و وصول به سطح بالاتر رشد، توسعه و رفاه اقتصادی، امری دارای اهمیت است. در تحق یق حاضر، به رتبه بندی استان های کشور به لحاظ م ی زان مز ی ت جهت توسعه صنعت لبن یات پرداخته شده است . به ا ین منظور ابتدا به بررسی نظری تئوری ها و مدل های مزیت سنجی و عوامل م وثر بر آن پرداخته شد . در ادامه و با توجه به تعدد عوامل تاث یر گذار بر رشد و توسعه ا ین صنعت، مدل های تصم یم گیری چند مع یاره مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفتند که از میان آن ها، دو مدل ‐ تاکسونوم ی عددی وزنی و فرآیند تحلیل سلسله مراتب ی‐ جهت تعیین میزان مزیت استان های مختلف کشور برای توسعه صنعت لبنیات انتخاب شدندسپس با گردآوری داده های مورد نیاز و نیز تعیین ضریب اهمیت هریک از عوامل م وثر بر تعیین مزیت صنعت لبنیات ‐ با نظرسنجی از متخصصین صنعت مورد نظر از استان های مختلف کشور‐ مدل های مورد نظر اجرا و نتایج آن بررسی شدند. نتایج ا ین پژوهش نشان م ی دهد استان تهران و پس از آن استان های اصفهان، قم، قزو ین، گیلان و خوزستان دارا ی ب یشترین مز یت در توسعه صنعت لبن ی ات هستند . همچن ین ضر یب همبستگی رتبه های استان ها در دو روش تاکسونوم ی عدد ی وزن ی و فرآیند تحل ی ل سلسله ۰ به دست آمد که نشان دهنده قابل یت بالا ی جانش ینی ا ین دو روش است . در واقع / مراتبی، ۹۳ این دو روش، با درجه اطمینان بالایی یکدیگر را تایید می کنند.

صنعت لبنیات / مدل های مزیت سنجی / مدل های تصمیم گیری چند معیاره / فرآیند تحلیل سلسله مراتبی / تاکسونومی عددی