رضا کیهانی حکمت - دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد اراک)
غلامعلی حاجی - استادیار اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد اراک)
سید عباس نجفی زاده - استادیار اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد اراک)
نادر مهرگان - استاد اقتصاد، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

مشخصه های جمعیتی، به طور عام و ساختار سنی جمعیت به طور خاص، اثری بسیار مهم بر سطوح مخارج اجتماعی دولت و بنابراین بر فشار مالی بالقوه دارد. جمعیت جوان و مسن، دو گروه جمعیتی هستند که از جنبه های مختلف هزینه هایی را بر دولت تحمیل می کنند. به ویژه جمعیت جوان از طریق نیاز به آموزش و سایر خدمات، صرفا مصرف کننده است و با توجه به سهم بالای جمعیت زیر ۱۵ سال، تاثیر قابل توجهی در شکل گیری هزینه های دولت دارد. لذا این جمعیت می تواند الگوی شکل گیری هزینه های دولت را تعیین کند. در مقاله حاضر، با استناد به اطلاعات و آمار موجود، بر اساس برآورد مدل های رگرسیونی رابطه بین ساختار سنی جمعیت و مخارج اجتماعی دولت طی دوره (۱۳۹۵-۱۳۵۰) تبیین می شود. در انجام محاسبات از نرم افزارهای اکسل و ایویوز[۱] استفاده شده است. ساختار سنی جمعیت دارای یک فشار مالی است که به موجب آن افزایش نسبی جمعیت مسن و جوان سبب افزایش معنادار سهم خدمات اجتماعی می شود. به طوری که کشش مخارج اجتماعی نسبت به جمعیت مسن بزرگ تر از واحد بوده و نسبت به جمعیت جوان کمتر از واحد می باشد. یافته ها نشان می دهد که به دلیل فشار جمعیت و نیازهای روز افزون آن، نسبت مخارج آموزشی به تولید ناخالص داخلی به طور معنی دار تحت تاثیر نسبت جمعیت جوان قرار می گیرد، از طرف دیگر سهم مخارج بهداشتی و رفاهی با جمعیت مسن رابطه مثبت و معنی داری دارد. [۱] Excel & Eviews

ساختار سنی, فشار مالی, کشش درآمدی, درآمد سرانه, مخارج اجتماعی