نیر طهوری - استادیار گروه هنر ، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران
امیر یوسفی - دانشجوی ارشد ادبیات نمایشی دانشگاه آزاد واحد علوم وتحقیقات تهران

در تاریخ، انسان با تمایلی که به نمادپردازی دارد، اشیا و اشکال را به نمادها تبدیل می کند و آن ها را در مذهب و هنر، به ویژه هنرهای بصری بیان می کند. نماد دایره که کامل ترین شکل هندسی است در ریخت شناسی کهن ایرانی، دایره، کره و نیمکره هر یک نماد میترا هستند و سهم وسیعی در نمادپردازی دارند. میترا در زمان هخامنشیان نیز یکی از خدایان عمده آن عهد بود که بشکل نمادین تری از نقش خورشید در دوره ی عیلامی، ظهور یافت و تمامی این مفاهیم به این معنا است که بین دو هنر نمادین نقش خورشید؛ در دوران عیلامی و هخامنشی ارتباطی مستقیم وجود دارد. نهونته، خدای خورشید در عیلام همان میترای هخامنشی است و بین آن دو نقش، اتصال و ارتباط فرهنگی مشاهده می گردد. نقش خورشید در اساطیر ایرانی موید ارتباط نمادین بین آن و انسان است. ساختار دایره ای خورشید شامل ظاهر بیرونی (شکل، ساختار، رنگ، الگو) و مفهوم درونی خورشید در دو حوزه ی مطالعه یعنی فرآیند ظاهری و مفهومی آن ما را به این فرا می خواند که نقوش خورشید در این دو حوزه ساختار متفاوت و زیربنایی یکسان دارند.

خورشید، نماد، عیلام، هخامنشی