جبار امینی - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر( تهران - ایران)
محمد سعیدی مهر - استاد دانشگاه تربیت مدرس تهران ایران
علی افضلی - استاد موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران تهران ایران

ملارجبعلی تبریزی ازجمله اندیشمندان عصر صفوی و معاصر ملاصدرا است. او در موارد متعددی با اصول و مبانی حکمت متعالیه صدرا به مخالفت برخاسته است. یکی از اختلافات وی با صدرا مسئله اشتراک معنوی وجود است. تبریزی به شدت با اشتراک معنوی وجود مخالفت کرده و با ادله متعددی به اثبات اشتراک لفظی آن پرداخته است. او در باب صفات الهی نیز با استناد به روایات، صفات را نفی کرده است. در نوشتار حاضر با بررسی این دو مسئله، ضعف و سستی ادله تبریزی نمایانده شده است. اشکالات وارد بر دیدگاه تبریزی به این قرار است: برداشت از روایات بدون درنظرگرفتن فضای حاکم بر عصر صدور آن ها، توجه نکردن به قرائن متصل و منفصل در فهم مراد حقیقی از آن ها، نادیده گرفتن روایاتی که تفسیری کاملا ایجابی از صفات الهی عرضه کرده اند، خروج برخی از روایات از محل بحث و ناظربودن آن ها به مسئله توقیفی بودن اسما و صفات الهی.

ملارجبعلی تبریزی, ملاصدرا, مکتب اصفهان, اشتراک لفظی وجود, اشتراک معنوی وجود