بنیامین ترابی - استادیار گروه زراعت، دانشگاه ولیعصر رفسنجان
افشین سلطانی - استاد گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سراله گالشی - استاد گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
ابراهیم زینلی - استادیار گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محبوبه کاظمی کرگهی - مربی گروه مدیریت، دانشگاه ولیعصر رفسنجان

یکی از روشهای تعیین عوامل ایجادکننده خلاء عملکرد یک محصول در یک منطقه استفاده از روش رتبهبندی از دیدگاه متخصصان و کشاورزان آن منطقه میباشد. به این منظور دو نوع پرسش نامه متفاوت اما شامل سوالات مشابه برای بررسی دیدگاههای کارشناسان کشاورزی و کشاورزان منطقه برای تعیین اهمیت عوامل ایجادکننده خلاء عملکرد گندم طراحی شد. پس از پاسخ گویی، پرسش نامههای کارشناسان کشاورزی به صورت فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و پرسش نامههای کشاورزان با روش آنتروپی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. اساس کار هر دو روش تعیین میزان اهمیت و رتبهبندی عوامل موثر بر ایجاد خلاء عملکرد گندم از طریق تخصیص وزن نسبی با توجه به نظرهای ارایه شده در پرسش نامهها بود. نتایج تجزیه و تحلیل دیدگاههای کارشناسان مختلف با روش AHP نشان داد که مدیریت نادرست آبیاری، نامناسب بودن ارقام مورد کشت از نظر ژنتیکی و استفاده نامناسب از کودهای پایه، سرک و میکرو به ترتیب بیش ترین اهمیت را در ایجاد خلاء عملکرد گندم در منطقه مورد مطالعه دارند. اما نتایج تجزیه و تحلیل دیدگاههای کشاورزان با روش آنتروپی نشان داد که میزان نامناسب بذر در زمان کاشت، استفاده نامناسب از کود میکرو، عمق نامناسب کاشت، نامناسب بودن رقم مورد کشت از نظر ژنتیکی و ریزش بذر در هنگام برداشت به ترتیب بیش ترین اهمیت را در ایجاد خلاء عملکرد گندم دارند. با توجه به تناقض در دیدگاه این دو طیف، توصیه می شود رابطه بین کارشناسان کشاورزی و کشاورزان برای انتقال نظرات کارشناسی برای نزدیک شدن عملکرد واقعی به عملکرد پتانسیل و کاهش میزان خلاء عملکرد، تقویت گردد.

آنتروپی, خلاء عملکرد, رتبهبندی, گندم, AHP