محمد تقی فیض بخش - دانشجوی دکترای زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
افشین سلطانی - استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

این مطالعه جهت بررسی انرژی و پتانسیل گرمایش جهانی مزارع ذرت دانه­ای در شهرستان گرگان انجام گردید. داده­های مورد نیاز از سه روش کاشت مرسوم (کشت بهاره، کشت تابستانه در بقایای گندم و کشت تابستانه بدون بقایای گندم پس از آتش زدن بقایای گندم) از طریق پرسشنامه از کشاورزان تهیه شد. پس از آن داده­های مورد نیاز در سه بخش مصرف سوخت، سوخت مصرفی و پتانسیل گرمایش جهانی ناشی از انتشار گازهای گلخانه­ای بر مبنای معادل دی­اکسید کربن محاسبه گردید. نتایج نشان داد که میزان انرژی ورودی در کشت بهاره، کشت تابستانه در بقایای گندم و کشت تابستانه بدون بقایای گندم به ترتیب برابر ۵/۲۶۳۶۷، ۲/۳۷۸۴۵ و ۲/۲۷۷۸۳ مگاژول در هکتار بود. در هر سه روش کشت بیشترین مصرف انرژی ورودی مربوط به کود نیتروژن و سوخت برای عملیات زراعی بود همچنین کمترین پتانسیل گرمایش جهانی از کشت بهاره به میزان ۲۳۴۹ کیلوگرم معادل CO۲ در هکتار به دست آمد. بنابراین کشت بهاره ذرت دانه­ای دارای اثرات زیست محیطی کمتری است. با توجه به نتایج به­دست آمده استفاده از هیبریدهای پرمحصول، مدیریت بقایای گندم و کود نیتروژن در کشت ذرت جهت بالا بردن بهره­وری انرژی و کاهش اثرات زیست محیطی مصرف نهاده ها الزامی است.

انرژی, پتانسیل گرمایش جهانی, ذرت, کاه و کلش گندم