محمود محمدی قوهکی - دانشجوی دوره دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
محمدجواد باقی زاده - استادیار، دانشکده علوم انسانی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
مرتضی براتی - استادیار، دانشکده علوم انسانی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران

تفکر دادرسی عادلانه بر مبنای اصول و موازین نظام بین المللی حقوق بشر سالها است که درمیان ملل مختلف به منصه ظهور رسیده و اکثر قوانین داخلی ، سیستم حقوقی خود را بر این اساس بنا نموده اند. نظر به اینکه دادستان نقش به سزایی در فرآیند دادرسی عادلانه به معنای عام ، اعم از مرحله تحقیقات مقدماتی ، مرحله محاکماتی در دادگاه و اجرای احکام کیفری دارد. همچنین صیانت از حقوق شهروندی و آزادی های مشروع به علاوه حفظ امنیت و نظم عمومی جامعه که از مهمترین خواسته های شهروندان می باشد مطابق قوانین بر عهده دادستان گذاشته شده است. هرگونه اختلال در اجرای وظایف مذکور می تواند در روند دادرسی عادلانه تاثیرگذار بوده و پیامدهای جبران ناپذیر در پی داشته باشد. از آنجا که وظایف دادستان در بخش به عهده رئیس حوزه قضایی بخش و در غیاب وی دادرسی علی البدل می باشد. از طرفی قانونگذار شعب دادگاه بخش را هم ردیف و هم شان دادگاه کیفری دو قرار داده است رئیس حوزه قضایی به جهت موانع قانونی قادر به انجام وظایف کامل به جانشینی از دادستان در دادگاه بخش نیست. لذا این نقیصه قانونی خصوصا در مرحله تحقیقات مقدماتی به ویژه نظارت بر بازداشت و آزادی های پیش از محاکمه، ضمن به مخاطره انداختن حقوق و آزادی های مشروع شهروندان میتواند امنیت و نظم اجتماعی را نیز در یک موقعیت آسیب پذیر قرار دهد

رئیس حوزه قضایی بخش, دادرس علی البدل, دادستان, دادرسی عادلانه تحقیقات مقدماتی