کتایون حمیدی زاده - Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Farhangian University, Arak, Iran
فاطمه امیریان - Undergraduate student, elementary education, Farhangian University, Arak, Iran.

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب های درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدایی از منظر توجه به مولفه های نیازهای اجتماعی و عاطفی است. روش پژوهش تحلیل محتوای توصیفی کیفی بوده و پنج کتاب هدیه های آسمانی پایه دوم، سوم، چهارم، پنجم و ششم ابتدایی سال تحصیلی۱۳۹۹-۱۴۰۰ مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از نمونه گیری صرف نظر شده و تمامی جملات، تصاویر، فعالیت ها و پرسش های کتاب ها بررسی شد. ابزار مورد استفاده نیز چک لیست محقق ساخته برای تحلیل محتوا، براساس مولفه های انتخابی بوده و شامل دو مولفه اصلی و ۲۴ مولفه فرعی است. نتایج نشان داد، از میان ۲۴ مولفه مورد بررسی، مولفه نیازهای اجتماعی بیشترین میزان فراوانی را در هر ۵ کتاب مورد بررسی به خود اختصاص داده است. بیشترین فراوانی برای مولفه دعوت به دین، پرورش روحیه امر به معروف و نهی از منکر، دستگیری و مهربانی می باشد. کم ترین میزان توجه در میان مولفه های نیازهای عاطفی و اجتماعی مربوط به مولفه های توجه به مسئله یاس و ناامیدی، تبیین استقلال، پرورش روحیه صبر و بردباری، تبیین آزادی و انتخاب، تبیین عدالت، پرورش روحیه احترام به قانون، پرورش روحیه تعاون و همکاری بوده است. متاسفانه این مولفه ها در هیچ یک از سه بخش متن، تصویر و پرسش ها جایگاه مناسبی ندارند. مولفه پرورش روحیه صبر و بردباری در کتب مورد بررسی، در هر سه بخش متن، تصاویر و فعالیت ها، صفر گزارش شد. همچنین در میان مولفه های نیازهای اجتماعی، بیشترین فراوانی مربوط به مولفه دعوت به دین، پرورش روحیه امر به معروف و نهی از منکر، دستگیری و مهربانی بوده است.

Emotional needs, Social Needs, Hedye-hāye Āsemāni (Heavenly Gifts), elementary school, Students