مهناز شجاعی آرا - کارشناس ارشد مدیریت صنعتی، دانشگاه قم، قم، ایران
محمد حسن ملکی - دانشیار دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه قم، قم، ایران.
محمد مهدی رحیمیان اصل - کارشناس ارشد مدیریت صنعتی - تولید و عملیات، موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی (وابسته به نهاد ریاست جمهوری)، تهران، ایران

بحث معنویت در گردشگری به تازگی مطرح شده و ایجاد آرامش، حس وحدت و یکپارچگی برای گردشگران جذابیت زیادی دارد. هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر عملکرد کسب وکارهای فعال در حوزه گردشگری معنوی است. پژوهش حاضر از نظر مبانی پارادایمی، اثباتی؛ از بعد جهت گیری، کاربردی و از منظر روش شناسی، آمیخته است. ۱۵ تن از خبرگان حوزه معنویت و عرفان، کارشناسان گردشگری، کارآفرینان و اساتید دانشگاه در حوزه مدیریت گردشگری در استان قم، جامعه آماری پژوهش حاضر را تشکیل می دهند که به روش نمونه گیری قضاوتی انتخاب شدهاند. برای اجرای پژوهش در مرحله اول، از طریق مرور پیشینه موضوع و مصاحبه با خبرگان، ۱۸ عامل موثر بر ارزیابی عملکرد کسب وکارهای فعال در گردشگری معنوی استخراج شد. سپس عوامل استخراج شده با کاربست آزمون آماری بینم غربال و در ادامه ۹ عامل باقیمانده از طریق تکنیک دیمتل مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در نهایت پنج عامل اثرگذار شامل اعتماد و تعهد در عمل، بازاریابی در صنعت گردشگری، آگاهی محیطی با توانمندسازی گردشگران، قابلیت کسب وکارها برای جذب منابع مالی و اولویت صنعت گردشگری برای دولت با تکنیک کداس اولویت بندی شدند. بر طبق نتایج، استفاده از ابزارهای بازاریابی در صنعت گردشگری از منظر خبرگان بالاترین اولویت را به خود اختصاص داد.

گردشگری معنوی, عملکرد, کسب و کارهای گردشگری, دیمتل, کداس