فرزانه تاری - دانشجوی دکتری رشته برنامه ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
نصیبه تاری - دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران:
محمد جوادی پور - دانشیار رشته برنامه ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

هدف پژوهش حاضر بررسی و ادراک دیدگاه اساتید و متخصصان علوم تربیتی نسبت به دوره­های برخط آزاد انبوه (موک­ها) است. متناسب با این هدف، طرح پژوهش کیفی و روش آن تحلیل مضمون است. جامعه آماری این پژوهش، اساتید و متخصصان رشته علوم تربیتی است که حداقل در دو دوره موک شرکت کردند و تعداد ۹ نفر از آنان، با روش نمونه­گیری هدفمند انتخاب شدند و با استفاده از مصاحبه­های نیمه­ساختاریافته نسبت به جمع­آوری اطلاعات تا دستیابی به اشباع نظری اقدام شد. مصاحبه­ها با استفاده از شیوه بروان و کلارک (۲۰۰۶) تحلیل شدند. در مجموع، سه موضوع، ۱۱ تم اصلی و ۳۶ تم فرعی بدست آمد. بر اساس یافته­های پژوهش، احساسات و نگرش­ها قبل و پس از شرکت در موک­ها شامل تم­های اصلی چون تردید نخستین و خرسندی واپیسین بوده است. قابلیت­های موک نیز در بخش اهداف، محتوا، روش تدریس و ارزشیابی شناسایی شد. هم­چنین چالش­های بکارگیری موک­ها در ایران شامل مواردی چون فنی، آموزشی، فرهنگی، اقتصادی و اخلاقی بوده است. در پایان، بر لزوم بازاندیشی و تمهید سازوکارهایی مناسب برای ارتقای شرایط مثبت و کاهش اثرات چالش­های احتمالی تاکید و به برخی پیشنهادهای کاربردی اشاره شده است.

موک ها, نگرش ها, قابلیت ها, چالش ها, تحلیل مضمون