سمیرا حدادی - Department of Health Psychology, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.
سعید ملیحی الذاکرینی - Department of Health Psychology, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.
رامین تاج بخش - Department of Internal Medicine, Non-Communicable Diseases Research Center, Alborz University of Medical Sciences, Karaj, Iran.
منصوره تجویدی - Department of Nursing, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.
علیرضا کاکاوند - Department of Psychology, Faculty of Social Science, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.

زمینه و هدف بیماران دیالیزی با تنش های روانی بسیاری مواجه هستند که بر وسعت مشکلات روانی اجتماعی آنان تاثیر گذار است.امروزه درمان های موج سوم روان شناختی نسبت به سایر درمان ها در بهبود مشکلات این بیماران پیشی گرفته است. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی فراشناخت درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر فشار خون در بیماران تحت دیالیز انجام شد. روش بررسی پژوهش حاضر یک کار آزمایی بالینی تصادفی همراه با پیش آزمون پس آزمون وپیگیری بود که روی ۵۴ بیمار تحت همودیالیز در بیمارستان  شهید رجایی و  امام علی (ع) کرج انجام شد. نمونه ها به روش نمونه گیری در دسترس و به صورت تصادفی در سه گروه درمان فراشناختی، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و گروه کنترل تخصیص تقسیم شدند. آزمودنی های گروه آزمایش، درمان فراشناختی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را به صورت انفرادی در هشت جلسه آموزشی دریافت کردند. هر سه گروه در مرحله پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری، فشار خونشان با دستگاه فشارسنج عقربه ای اندازه گیری شد و داده های جمع آوری شده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس با اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نتایج نشان داد که فراشناخت درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برکاهش فشار خون اثربخش هستند (۰۰۱/۰=P). همچنین نتایج در مرحله پیگیری حفظ شدند. نتیجه گیری با توجه به نتایج می توان از این مداخله ها در کنار درمان دارویی و دیگر درمان های مبتنی بر شواهد، برای بیماران دیالیزی مبتلا به فشار خون، به عنوان روش های درمانی مفید و مکمل استفاده کرد.

Metacognition, Acceptance and Com-mitment Therapy, Blood Pressure, Dialysis, فراشناخت درمانی, درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد, فشار خون ودیالیز