رضا ابروش - استادیار، گروه مدیریت فرهنگی، دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران
محمدحسین علی پور - پژوهشگر، دانشگاه امام حسین(ع)، تهران، ایران

در فضای جهانی شدن، دانشگاههای بین المللی رقابت گستردهای برای گسترش علوم و فرهنگ اسلامی آغاز کردهاند. در این بین دانشگاههای علوم اسلامی محمد بن سعود، امالقری، و المدینه در عربستان، دانشگاه علوم اسلامی مالزی، و جامع الازهر در مصر راهبردهای رقابتی گستردهای برای گسترش علوم و فرهنگ اسلامی اتخاذ میکنند. سازمانها و مراکز بین المللی تشیع که در حوزه علوم و فرهنگ اسلامی فعالیت میکنند نیازمند درک صحیح و فراگیر جهتگیریهای راهبردهای رقابتی آن ها هستند تا اقدامات مقتضی را دنبال کنند. به همین منظور این سوال مطرح میشود که جهتگیری راهبردهای رقابتی سازمانهای علمی و فرهنگی بین الملل در جهان اسلام چیست؟ هدف این پژوهش شناسایی جهتگیری راهبردهای رقابتی دانشگاههای مذکور در حوزه علوم و فرهنگ اسلامی است که با مراجعه به اسناد و مدارک موجود راهبردهای آن ها با روش تحلیل مضامین (شبکه مضامین) بررسی شد. پس از تحلیل مضامین راهبردهای رقابتی، ۴۰ مضمون پایه ایجاد شد که در قالب ۱۲ مضمون سازماندهنده ترکیب شدند و در نهایت در ۵ راهبرد فراگیر (راهبردهای محوری) با عنوان راهبردهای «هژمونی ایدئولوژیک»، «ترویجی»، «مرجعیت علمی»، «آموزشهای مهارتی»، و «زمینهسازی» شناسایی و تبیین شدند.

دانشگاه, راهبرد, راهبردهای پنهان, راهبردهای رقابتی, سازمانهای علمی فرهنگی