رضا قربان جهرمی - دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی دانشگاه تهران
الهه حجازی - دانشیار روان شناسی دانشگاه تهران
جواد اژه ای - دانشیار روان شناسی دانشگاه تهران
محمد خدایاری فرد - دانشیار روان شناسی دانشگاه تهران

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی اهداف پیشرفت در رابطه بین نیاز به خاتمه و درگیری شناختی بر حسب تعلل ورزی دانش آموزان بود. برای این منظور ۲۶۸ نفر (۱۶۱ دختر و ۱۰۷ پسر) از دانش آموزان پایه سوم دبیرستان های دولتی شهر شیراز به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه ای خودگزارشی متشکل از خرده مقیاس-های نیاز به خاتمه (NFCS)، مقیاس اهداف پیشرفت (AGS)، مقیاس درگیری شناختی (MSLQ) و مقیاس تعلل ورزی تحصیلی (PASS) پاسخ دادند. نتایج پژوهش بطور کل‍‍ی نشان داد که در یک بافت تحصیلی تعلل ورزی، ابعاد نیاز به خاتمه از طریق واسطه گری اهداف پیشرفت بر راهبردهای شناختی عمیق دارای اثر غیرمستقیم، منفی و معنی دار؛ در حالی که بر راهبردهای شناختی سطحی دارای اثر غیرمستقیم، مثبت و معنی دار است. یافته ها حاکی از آن بود که اثر مستقیم نیاز به ساختار بر اهداف تبحری و رویکرد- عملکرد معنی دار و منفی و بر اهداف اجتناب- عملکرد معنی دار و مثبت است. بعلاوه، اثر مستقیم نیاز به قطعیت بر اهداف تبحری معنی دار و منفی و بر اهداف رویکرد- عملکرد معنی دار و مثبت بود. اثر مستقیم نیاز به قطعیت بر اهداف اجتناب- عملکرد معنی دار نبود. در ضمن، اثر هر یک از اهداف پیشرفت بر راهبردهای شناختی سطحی و عمیق متفاوت بود.

نیاز به خاتمه, اهداف پیشرفت, درگیری شناختی, تعلل ورزی تحصیلی