زهره شیبانی - کارشناس ارشد ژئومورفولوژی، ،مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی مشهد
ابوالفضل بهنیافر - دانشیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران

فرسایش خاک و رسوب منتقل شده به آبراهه ها از مهم ترین مشکلات محیطی و نگرانی ها در توسعه پایدار هستند و در تدوین استراتژی های مدیریت حوضه آبخیز نقش بسزایی دارد . به منظور اجرای اثربخش برنامه های حفاظت خاک و آبخیزداری، اطلاع از نسبت تحویل رسوب نقش مهمی دارد. در این راستا انتخاب مدل مناسب برآورد نسبت تحویل رسوب، می تواند ابزار مناسبی برای محاسبه مقدار فرسایش جهت اجرای برنامه های مبارزه با فرسایش و مهار آن در حوضه آبخیز باشد. در ایستگاه تحقیقاتی سنگانه کلات از سال ۱۳۸۵ کرت های اندازه گیری فرسایش و رسوب خاک نصب شده و در این مدت محدوده قرق بوده و تمامی داده ها پس از هر رگبار و بارندگی به دقت ثبت شده است. در این تحقیق ۱۰ مدل تجربی برآورد نسبت تحویل رسوب با داده های واقعی ثبت شده در ایستگاه سنگانه مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد با توجه به مقادیر برآوردی از مدل های مختلف و نیز مقدار مشاهده شده، مدل ویلیامز با خطای نسبی ۲۶/۱۲ درصد، مناسب ترین روش برای تخمین SDR در منطقه سنگانه شهرستان کلات در استان خراسان رضوی با اقلیم نیمه خشک تا خشک می باشد.

فرسایش, رسوب, مدل های برآورد((SDR, نسبت تحویل رسوب(SDR), سنگانه کلات, کرت