عطیه اورعی - Department of Horticultural Science and Landscape, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad
علی تهرانی فر - Department of Horticultural Science and Landscape, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad
زهرا قربانی - Department of Horticultural Science and Landscape, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad

تنش خشکی از مهم ترین عواملی است که رشد­و­نمو گیاهان زینتی را در سراسر جهان به مخاطره می اندازد. بدیهی است که به کارگیری ترکیباتی که مقاومت به خشکی را در گیاهان افزایش دهد در کاهش ضررهای اقتصادی بر گیاهان زینتی فضای سبز از اهمیت فراوانی برخوردار است. بدین منظور پژوهشی با هدف ارزیابی اثرات هیدرو­سولفید سدیم بر گیاه تاج خروس (ʼAmaranthus tricolorʻ Early splendor) تحت کم آبیاری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شد. گیاهان تاج خروس در مرحله رشد رویشی در گلخانه، به­مدت سه هفته با تیمار هیدرو­سولفید سدیم (صفر، ۵/۰، ۱ میلی مولار) به صورت محلول پاشی تیمار شدند، سپس یک ماه در معرض کم آبیاری (۹۰، ۸۰، ۷۰ و ۶۰ درصد ظرفیت زراعی) قرار گرفتند. با افزایش تنش میزان محتوای نسبی آب کاهش یافت، به نحوی که، کم آبیاری (۶۰ درصد ظرفیت زراعی) سبب کاهش محتوای نسبی آب به میزان ۹/۷۸ درصد شد. هیدرو­سولفید سدیم تاثیر منفی کم آبیاری را بر متابولیک های ثانویه (فنل و فلاونوئید) و تنظیم کننده اسمزی (پرولین) کاهش داد و غلظت ۱ میلی مولار باعث افزایش مقاومت به تنش شد. نشت یونی با کاربرد هیدرو­سولفید سدیم در سطوح شدیدتر کم آبیاری کاهش یافت. ۱ میلی مولار هیدرو سولفید سدیم با افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی سبب کاهش مالون دی­آلدئید به­ترتیب، به میزان ۴/۲۳ و ۲۳ درصد در شرایط کم آبیاری ۶۰ و ۷۰ درصد ظرفیت زراعی گردید. کاربرد هیدرو­سولفید سدیم با افزایش متابولیت­های ثانویه، تنظیمات اسمزی، و فعالیت آنتی اکسیدانی اثر منفی کم آبیاری را بر صفات رشدی گیاه تاج خروس کاهش داد. به طورکلی، نتایج نشان داد که کاربرد هیدرو­سولفید سدیم به عنوان تولیدکننده سولفید هیدروژن می تواند به عنوان یک راهبرد برای حفظ رشد گیاهان زینتی در شرایط کم آبیاری در نظر گرفته شود.

Stress, Ornamental plant, Sulfide hydrogen, Secondary metabolites, تنش, گیاه زینتی, سولفید هیدروژن, متابولیت های ثانویه