آیدا حقیقی - کارشناس ارشد مهندسی صنایع- صنایع
رضا توکلی مقدم - دکتری صنایع، عضو هیات علمی گروه مهندسی صنایع دانشگاه تهران

در این مقاله یک مساله مکان یابی- تخصیص در صنعت گاز در نظر گرفته شده است. در حوزه انتقال گاز در مناطق عملیات انتقال گاز، تاسیساتی با عنوان مراکز بهر هبرداری خطوط لوله احداث شده اند که ماموریت آنها نگهداری و تعمیراتو بهر هبرداری مناسب از خطوط لوله می باشد. تاکنون جهت تعیین مکان استقرار این مراکز و تعیین حوزه استحفاظی آنها یک روش مستند و علمی وجود نداشته است، لذا در این طرح سعی شده است که با جم عآوری پارامترهای تاثیرگذار واقعی، تقسیم بندی شبکه انتقال گاز در حوزه منطقه سه عملیات انتقال گاز به عنوان پایلوت در سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS) به عنوان نقاط تقاضا و در نظرگیری شهرها به عنوان یک نقطه بالقوه احداث مراکز بهره برداری خطوط لوله، یک مدل ریاضی دوهدفه ارایه گردد که هم هزینه احداث را حداقل نماید و همچنین سرعت پاسخگویی به دورترین نقطه تقاضا را کمینه کند. در این مدل نقاط تقاضا با توجه به طول خطوط لوله موجود در هریک از بخشها وزن دهی شده اند. محدودیتهای این مدل عبارتند از: تخصیص هر نقطه تقاضا تنها به یک مرکز بهره برداری خطوط لوله جهت حذف همپوشانی های حوزه استحفاظی مراکز بهر هبرداری خطوط لوله، اطمینان از تحت پوشش قرار گرفتن کل خطوط لوله موجود در منطقه سه عملیات انتقال گاز، محدودیت شعاع پوشش دهی. در این مقاله برای محاسبه مسافتها از فاصله اقلیدسی استفاده شده است. در نهایت برای حل مدل، دو الگوریتم متاهیوریستیک کارآمد الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب NSGA-II و الگوریتم رقابت استعماری چندهدفهMOICA) پیشنهاد شده است و سپس مکان مراکز بهر هبرداری خطوط لوله و حوزه استحفاظی آنها در منطقه سه عملیات انتقال گاز توسط الگوزیتم با عملکرد بهتر تعیین و ارایه شده است

مساله مکان یابی_تخصیص- صنعت گاز ایران- مراکز بهره برداری خطوط لوله- مدل غیرخطی چندهدفه- الگوریت مهای متاهیوریستیک