آرش شکوری - دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار
سید محمد باقر نبوی - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
پریتا کوچنین - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
احمد سواری - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
علیرضا صفاهیه - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

با توجه به اهمیت فاکتورهای محیطی در زندگی آبزیان بررسی فاکتورهای موثر بر اجتماع خیارهای دریایی منطقه زیر جزر و مدی ناحیه شرقی خلیج چابهار که بیشترین تاثیرات انسانی را داشته است، از تیر ماه۱۳۸۶ تا اردیبهشت ۱۳۸۷ صورت گرفت. برای این منظور ۴ منطقه انتخاب و در هر منطقه ۴ کوادرت هر یک به مساحت ۲۰۰مترمربع(۲۰×۱۰) به روش غواصی اسکوبا بررسی شد. فاکتورهای محیطی دما، شوری، اکسیژن، pH، مقدار کل ماده آلی، نوع بستر، عمق و شفافیت آب مورد پایش و  خیارهای دریایی مورد شناسایی و شمارش قرار گرفتند. شوری و pH در فصول مختلف اختلاف معنی دار داشته و بستر تنها در ایستگاهها دارای اختلاف معنی دار بوده است. تنها بین شوری و تراکم خیارهای دریایی در سطح ۹۹ درصد همبستگی مثبت و بین میدان دید(کدورت) و تراکم در سطح ۹۵ درصد همبستگی منفی وجود داشته است. بر اساس آنالیز تجزیه مولفه های اصلی ۴ فاکتور، به ترتیب اهمیت شوری، pH ، شفافیت آب، درجه حرارت در مجموع ۷۸/۸۲ درصد کل واریانس شرایط محیطی را دربر می گیرند. سایر فاکتورها با پراکنش خیارهای دریایی ارتباطی نشان نداده اند. ایستگاههای شمالی (سپاه وکلانتری) در پاییز۸۶ و زمستان۸۶ در یک دسته جای دارند، زیرا در پاییز بیشترین شوری و کمترین شفافیت و pH و در زمستان بیشترین شفافیت و pH را      داشته اند. همچنین ایستگاههای جنوبی (بهشتی و هتل دریایی) در پاییز۸۶ و تابستان۸۶ در یک دسته قرار گرفته اند که در تابستان بیشترین pH و کمترین شوری و در پاییز بیشترین دما و کمترین شفافیت را داشته اند.