نجلا حریری - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
وحیده رضائی - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

هدف: از این پژوهش آینده نگاری فناوری اطلاعات در کتابخانه های دانشگاهی ایران در افق ۱۴۰۴ است که با بهره گیری از رویکردهای آینده پژوهانه انجام گرفته است. روش: پژوهش به روش مطالعه دلفی انجام شده است. برای تعیین مولفهها، سیاهه ای تهیه و در قالب پرسشنامه ای تنظیم شد که میزان اهمیت هریک از مولفههای آینده نگاری فناوری اطلاعات را از دیدگاه اعضای پنل دلفی مورد سنجش قرار می دهد. جامعه آماری پنل دلفی خبرگان، اساتید و مدیران فعال حوزه کتابداری و اطلاع رسانی و فناوری اطلاعات و صاحب نظران آینده نگاری بوده که از بین آن ها با روش نمونه گیری هدفمند ۲۵ نفر انتخاب گردیدند و ۲۲ نفر از این متخصصان به پرسشنامه های دلفی پاسخ دادند. یافته ها: کتابخانه های دانشگاهی در آینده منابع الکترونیکی خود را توسعه داده و شبکه های خود را در زمینه استفاده از اینترنت و توسعه زیرساخت های آن گسترش خواهند داد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که در کتابخانه های دانشگاهی آینده پهنای باند دسترسی به اینترنت افزایش خواهد یافت و از شبکه اینترانت داخلی بهره مند خواهند شد و استفاده از فناوری سیستم های اطلاعات جغرافیایی در محیط پیوسته دانشگاه به عنوان منبع مهم برای مجامع دانشگاهی خواهد بود. نتایج در مورد تاثیر روندهای تاثیرگذار بر روی عوامل کلیدی فناوری اطلاعات در کتابخانه های دانشگاهی آینده، نشان می دهد روند افزایش نرخ سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات، تاثیر شدید و در جهت مثبت و روند کاهش بودجه دانشگاه ها، بدون تاثیر خواهد بود. نتیجه گیری: در مجموع به نظر می رسد خبرگان کشور به آینده حوزه فناوری اطلاعات در کتابخانه ها و سطح فناوری هایی که کتابخانه در افق ۱۴۰۴ به آن ها دست خواهد یافت، نگاه امیدوارانه ای دارند.

آینده نگاری, فناوری اطلاعات, کتابخانه های دانشگاهی