محسن شکرگزار دارابی - دانشجوی دکترای اکولوژی گیاهان زراعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
افشین سلطانی - Professor of Gorgan University of Agricultural Sciences
ابراهیم زینلی - Associate Professor of University of Agricultural Sciences

این پژوهش به منظور تحلیل پایداری بوم شناختی کشت پنبه و عوامل موثر بر آن در روستاهای شهرستان های علی آباد کتول و آق قلا از استان گلستان در سال زراعی ۹۴ و ۹۳ انجام شد. جامعه آماری، کشاورزان پنبه کار این دو شهرستان بود و ۱۰۰ کشاورز به صورت تصادفی در طی این دو سال انتخاب شده و از طریق مصاحبه چهره به چهره با زارعین پنبه کار اطلاعات مربوط به ویژگی های فردی و حرفه ای و بوم شناختی مزارع جمع آوری شد. نتایج نشان داد که ۱۰ درصد مزارع از نظر وضعیت پایداری در گروه ناپایدار و ۴۱ درصد نیز در گروه نسبتا ناپایدار قرار داشتند این در حالی است که تنها ۳ درصد از مزارع مورد مطالعه وضعیت پایدار و ۴۶ درصد نیز نسبتا پایدار بودند، بنابراین در مجموع بر اساس نتایج به دست آمده، وضعیت پایداری مزارع پنبه مورد بررسی، متوسط به پایین برآورد گردید. به منظور تحلیل بیشتر، از تحلیل عاملی و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که ۱۴ متغیر بر روی ۴ عامل، بار دارند و در کل ۵۸ درصد از واریانس کل را تبیین کرده اند. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که متغیر سابقه کشت از بقیه متغیرها بر پایداری کشت تاثیرگذارتر است. بعد از آن متغیرهای میزان کود آلی مصرفی، تعداد وجین و عملکرد بیشترین سهم را دارند. متغیرهای تعداد آبیاری، مقدار سم مصرفی، سطح سواد و مدیریت نادرست بقایا نیز تاثیر منفی بر پایداری این محصول داشت.

Ecological properties, Personal and Professional Characteristics, sustainability factors, Cotton