جعفر پوررضا - Department of Agriculture, Ramhormoz Branch, Islamic Azad University, Ramhormoz, Iran
افشین سلطانی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گروه زراعت
احمد نادری - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی

به منظور برآورد سطح برگ با استفاده از ویژگی های رویشی در ارقام مختلف گندم ، آزمایش مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز در سال های ۸۷-۱۳۸۵ انجام شد. تیمارهای آزمایش ۱۳ رقم گندم نان (اترک، بیات، چمران، چناب، دز، اینییاء، کویر، مرودشت، S۷۸-۱۸، شیراز، زاگرس، استار، ویریناک) و دو رقم گندم دوروم (یاواروس و شوامالد) بودند. از معادلات مختلفی برای توصیف رابطه سطح برگ با ویژگی های ذکر شده استفاده شد و سرانجام معادله توانی (y=axb) به صورت تبدیل شده خطی [ln(Y)=ln(a)+b×ln(X)]به عنوان بهترین معادله تعیین گردید. نتایج نشان داد که اختلاف معنی-داری بین ارقام در ضرایب مربوط به روابط بین سطح برگ با ویژگی های رویشی وجود نداشت بنابراین یک معادله کلی برای همه ارقام در دو سال برای هر رابطه استفاده گردید. معادله ۹۶/۰X۲/۲۱۹Y= (۹۹/۰R۲=) توصیف بسیار خوبی از برآورد سطح برگ(Y) با استفاده از وزن خشک برگ(X) نشان داد، همچنین سطح برگ(Y) با استفاده از داده های وزن خشک اجزای رویشی(X) بر اساس معادله ۶۰/۰X۷۷/۸۴Y= (۹۲/۰R۲=) به خوبی برآورد گردید. رابطه سطح برگ (Y) با تعداد کل برگ در بوته (Y) نسبت به دو رابطه بالا؛ رابطه ی مناسبی بوده ولی سطح برگ با دقت کمتری برآورد گردید (۵۷/۱X۳۴/۱Y=،۸۹/۰R۲=) و برآورد سطح برگ با استفاده از داده های ارتفاع بوته به خوبی انجام نشد. از این روابط می توان برای تخمین سطح برگ به ویژه زمانی که دستگاه های سنجش سطح برگ موجود نیست، استفاده کرد. علاوه براین، چنین روابطی قابلیت کاربرد در مدل های شبیه سازی گیاهان زراعی را دارا هستند.

wheat cultivars, Power function, leaf area, Leaf Dry Weight, vegetative traits