رضا علی پور - گروه هنر، واحد آبادان ، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران،
مژده جمعه فرسنگی - پژوهش هنر، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد الکترونیک، تهران، ایران،

به رغم گسست های تاریخی فراوان در ایران، وجوه اشتراکات صوری و مضمونی فراوانی در نگارگری ایران در طول تاریخ دیده می شود. صفات جمال و جلال از این حیث مستثنی نیستند و همواره در هنر نگارگری دارای حیرت و تحسین بسیار بوده اند و تحسین این اصطلاحات از آنجا پیداست که توصیف هنر نگارگری بدون بررسی کارکرد آنها مقدور نیست . تجلی ذاتی در صفات جمالی و جلالی ، در هر برگ از رساله ادبیات عرفانی ظهور کرده و چهرههایی تخیلی ، باستانی ، افسانه ای و دینی که هر کدام از آنها نشان دهنده تجلی صفات جمالی و جلالی معشوق ابدی هستند، نشان داده شده است . هدف از انجام این مطالعه ، بررسی تجلی صفات جمال و جلال در آثار نگارگری ایران بوده است ؟ در این مطالعه ضمن مرور منابع ادبیاتی و عرفانی در این حوزه، بر اساس مقالات علمی موجود، چندی از آثار نگارگری ایران مورد بررسی قرار گرفتند. تجلی جلوههای جمالی بیشتر از جلوههای جلالی بوده و علتش هم این است که شاعران و نگارگران ایرانی همواره نشانه های جمالی معشوق ابدی را در پیش چشم خود داشته و به لطف او بیشتر از غضب و تیزی باور دارند. همین اعتقاد سبب شده است که آثار آنها تجلی گاه جلوههای جمالی بوده است . با کاوش در چنین اثرهایی می توان نتیجه گیری کرد که اختلافات بین واقعه های جمالی و جلالی رویت شود، سطحی بوده است و درون تمامی نشانه های جهان یکپارچگی نمایان است و در وحدت بین عاشقانی و عارفان، هیچ تضادی وجود ندارد، بلکه هرکدام دارای صفتی از صفات حق تعالی بودهاند. در این مقاله روش تحقیق توصیفی - تاریخی بوده و به صورت کیفی به بررسی موضوع پرداخته است . چگونگی نمود صفات جمال و جلال الهی در نگارگری مکتب اصفهان از اهم یافته های تحقیق است .

مکتب اصفهان، نگارگری ، جمال، جلال.