کریم شهبازی - موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحﻘیﻘات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
ارژنگ فتحی گردلیدانی - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی دانشگاه تهران، کرج، ایران
مصطفی مارزی - موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحﻘیﻘات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

در دنیا توجه به غلظت فلزات سنگین در خاک بدلیل خطرات بالقوه آن ها برای محیط زیست و سلامت انسان افزایش یافته است. در چند دهه اخیر، مطالعات زیادی بر روی آلودگی خاک ها توسط فلزات سنگین در ایران صورت گرفته است ولی اکثر مطالعات، وضعیت غلظت فلزات سنگین خاک را در مقیاس ملی نشان نمی دهد. از طرف دیگر باوجود اهمیت غلظت زمینه برای ارزیابی آلایندگی و خطر زیست محیطی این فلزات، هنوز مطالعه ای در مورد آن برای خاک های ایران در سطح ملی منتشر نشده است. در این پژوهش تلاش شد تا بر اساس تجزیه و تحلیل کمی و کیفی نتایج مطالعات گزارش شده شناخت جامعی از وضعیت عناصر سنگین در خاک های ایران در مقیاس ملی ارائه شود. برای انجام این پژوهش در مجموع ۲۴۷ مطالعه (مقاله و گزارش نهایی طرح های تحقیقاتی) در زمینه پایش میدانی عناصر سنگین در خاک های ایران که تا آبان ۱۴۰۰ منتشر شده بودند جمع آوری گردید. اطلاعات مورد نیاز (نتایج تجزیه حدود ۲۱۴۰۰ نمونه خاک) از مطالعات استخراج و ابتدا از نظر شاخص های تضمین و کنترل کیفیت تجزیه ارزیابی شدند. سپس مطالعات بر اساس نوع کاربری به کشاورزی، شهری و صنعتی تفکیک و پس از غربال و انتخاب مطالعاتی که دارای حداقل های لازم از نظر کنترل کیفی بودند، آماره های مختلف از جمله میانگین وزنی، میانه، غلظت زمینه و شاخص آلودگی عناصر سنگین (As، Pb، Cd، Cr، Co، Ni، Cu و Zn) محاسبه و تجزیه و تحلیل شدند....

خاک های شهری, صنعتی و کشاورزی, غلظت زمینه, عناصر بالقوه سمی, کنترل کیفی