مرجان پیکار پرسان - کارشناس ارشد مدیریت کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ابهر
حسین شعبانعلی فمی - دانشیار دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران
ژیلا دانشور عامری - استادیار دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران
آزاده خدابخشی - کارشناس ارشد آموزش کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران

هدف این تحقیق توصیفی- پیمایشی، بررسی عوامل موثر بر میزان به کارگیری عملیات مدیریت ضایعات در تولید سیب در شهرستان ابهر است. جامعه آماری این تحقیق شامل باغداران سیب کار شهرستان ابهر در دو بخش مرکزی و سلطانیه (۱۲۹۷۱ N=) است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد ۱۰۰ نفر برای نمونه تعیین شدند. نمونه گیری با روش طبقه ای با انتساب متناسب صورت گرفت. ابزار تحقیق پرسشنامه ای بود که روایی آن بر اساس نظر چندین تن از اعضای هیئت علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران و جمعی از کارشناسان آشنا به موضوع در مرکز تحقیقات و جهاد کشاورزی منطقه تایید شد. برای تعیین میزان پایایی بخش های مختلف از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برای مقیاس­های اصلی پرسشنامه بالاتر از ۷۵/۰ بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که بین میزان به کارگیری عملیات مدیریت ضایعات و متغیرهای میزان تحصیلات و سابقه کار رابطه مثبت و معنی­داری در سطح یک درصد وجود دارد؛ همچنین بین متغیر وابسته تحقیق با متغیرهای سن، مساحت باغ، میزان تولید، میزان عرضه، مقدار کل ضایعات، سن باغ، ضایعات داشت، ضایعات زمان برداشت و ضایعات پس از برداشت رابطه منفی و معنی­داری در سطح یک درصد وجود دارد. در تحلیل رگرسیونی گام به گام نیز به ترتیب چهار متغیر سن باغداران، دانش باغداران در زمینه عملیات کاهش ضایعات سیب، سن باغ و مساحت باغ وارد تحلیل شدند که در مجموع در حدود ۲/۸۰ درصد از واریانس متغیر میزان به کارگیری عملیات مدیریت ضایعات را تبیین کردند.

باغداران, باغ سیب, مدیریت ضایعات