سعید جعفری - University of Sistan and Baluchestan, Iran.
مرضیه اسفندیاری - Department of Economics, University of Sistan and Baluchestan, Iran
مصیب پهلوانی - Department of Econometrics, University of Sistan and Baluchestan, Iran

روند بهره­ وری کل عوامل و رشد تولید ناخالص داخلی سرانه در بیش‎تر کشورهای شرق آسیا صعودی و در بیش‎تر کشورهای غرب آسیا نزولی یا نوسانی است. در این راستا پژوهش حاضر به دنبال بررسی دلایل تفاوت بهره ­وری کل عوامل و در نتیجه رشد اقتصادی در کشورهای شرق و غرب آسیا است. این پژوهش به‎طور خاص به تحلیل نقش سرمایه انسانی، عوامل نهادی و عقب‎ماندگی نسبی در تفاوت بهره ­وری کشورهای شرق و غرب آسیا طی دوره زمانی ۲۰۱۹-۲۰۰۰ پرداخته است. اهمیت این مسئله از آن جهت است که عمده رشد اقتصادی کشورها از کانال بهره­ وری کل عوامل است و بررسی عوامل موثر بر بهره ­وری می­ تواند دلایل رشد کشورهای شرق آسیا و عقب­ ماندگی کشورهای غرب آسیا را نمایان کند. در این پژوهش، با تشکیل دو گروه مجزا از کشورهای شرق و غرب آسیا، مدل با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم‎یافته (GMM) ایستا برآورد شده و نتایج برای این دو گروه از کشورها مقایسه شده است. یافته ­ها نشان می ­دهد که سرمایه انسانی، عوامل نهادی، و عقب­ماندگی نسبی (شکاف فناوری) مهم‎ترین دلایل تفاوت بهره‎وری در کشورهای شرق و غرب آسیا هستند.

Total Factor Productivity, East and West Asia, Human Capital, Institutional Factors, Distance to Technology Frontier (DTF), بهره وری کل عوامل, شرق و غرب آسیا, سرمایه انسانی, عوامل نهادی, فاصله از مرز فناوری