اکبر حیاتی - طلبه، رشته فقه و اصول، حوزه علمیه قم، قم، ایران

تعریف حقوقی و تعریف اقتصادی مالیات از جهاتی متفاوت است، به طوری که اقتصاددانان هر نقل و انتقالات پولی را به دولت به عنوان مالیات حساب نمی کنند. ازاین رو که برخی نقل و انتقالات به بخش دولتی مشابه پرداخت قیمت ها است. مالیات یک هزینه مالی اجباری یا نوعی خراج است که توسط یک سازمان دولتی به منظور تامین هزینه های مختلف عمومی یا هزینه های دولت، به مالیات دهنده (یک شخص حقیقی یا شخص حقوقی) تحمیل می شود. عدم موفقیت در پرداخت، فرار یا مقاومت در برابر پرداخت مالیات، می تواند طبق قانون مجازات در پی داشته باشد. مالیات انواع مختلفی دارد و به دو دسته بندی کلی مالیات های مستقیم و مالیات های غیر مستقیم تقسیم بندی می شود . مالیات بر درآمد که از اشخاص حقیقی و حقوقی اخذ می شود از جمله مالیات های مستقیم محسوب می شود. طی چند دهه اخیر، نظام مالیات بر ارزش افزوده، در بیش از نیمی از کشورهای جهان اجرا شده است .این مالیات که از ارزش افزوده بنگاه ها در مراحل مختلف تولید و توزیع اخذ می شود، مزایای متعددی مانند پائین بودن نرخ مالیاتی، کاهش انگیزه فرار مالیاتی، خنثی بودن نسبت به متغیر های اقتصادی دارد و منبع قابل اعتمادی برای کسب درآمد برای دولت می باشد. کشورهایی که تا کنون این نظام مالیاتی را دنبال نکرده اند و یا آنهایی که با تاخیر به اجرای آن می پردازند، نگرانی هایی داشته اند که افزایش سطح عمومی قیمت-ها بعد از اعمال مالیات بر ارزش افزوده و آثار تورمی آن از این دسته است. با توجه به اینکه مدت زیادی از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها نمی گذرد، لازم است که اثرات این تحول اقتصادی بر اقتصاد کشور بررسی شود. مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات بر مصرف است که در مراحل مختلف زنجیره واردات، تولید، توزیع و مصرف توسط بنگاه های اقتصادی به میزان درصدی از ارزش افزوده حاصله در هر مرحله از زنجیره انباشته و از هر بنگاه به بنگاه بعدی منتقل میگردد تا نهایتا به مصرف کنندگان نهایی منتقل شده و توسط ایشان پرداخت گردد. ارزش افزوده را تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالاها و خدمات خریداری شده یک شخص در یک دوره معین تعریف میکنند. مالیات در هر کشوری به تناسب پیشرفت و توسعه اقتصادی آن از جایگاه ویژه برخوردار است. بر همین اساس میزان درآمدهای داخلی دولتها تا حد زیادی ارتباط مستقیمی به توان و کارایی نظام مالیاتی آنها دارد. بنابراین منبع اصلی تامین درآمدهای داخلی، از ناحیه وصول مالیات است. در این تحقیق سعی میشود اثر مالیات بر ارزش افزوده بر تورم مورد بررسی قرار گیرد .

رشد اقتصادی، تولید ناخالص ملی، اقتصاد، مالیات، توسعه اقتصادی