محمد جوانشیر گیو - استادیار گروه مهندسی معدن، دانشگاه بیرجند
احمد آریافر - استادیار گروه مهندسی معدن، دانشگاه بیرجند

معادن تأمین کننده مواد اولیه مورد نیاز بسیاری از صنایع بوده و در امر خودکفایی صنعتی، ایجاد اشتغال مولد و افزایش تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه یک کشور نقش بسزایی دارند. از بین تنوع بسیار زیاد مواد معدنی، زغال سنگ فراوان ترین ماده معدنی موجود در پوسته زمین و یکی از منابع مهم تأمین انرژی جهان می باشد. کشور ایران با داشتن میزان غخیره قابل استخراج زغال سنگ معادل 1710 میلیون تن یعنی 0/17 درصد از کل ذخایر جهان، در رده سی ام جهان قرار دارد. مناطق طبس، کرمان و البرز مهم ترین حوضه های زغال دار ایران می باشند. تحقیقات انجام شده نشان می دهند که اکثر معادن ایران و خصوصاً معادن زغال سنگ از وضعیت اقتصادی مطلوبی برخوردار نبوده و در مواردی زیان ده می باشند. در ایران اکثر معادن بزرگ و از جمله معادن زغال سنگ توسط دولت اداره می شوند. این امر ناشی از پائین بودن راندمان کاری و بهره وری می باشد. به نظر می رسد با تغییر سیستم مدیریت معادن و واگذاری کار به بخش خصوصی بتوان در کوتاه مدت وضعیت اقتصادی بسیاری از معادن را اصلاح کرد. برای اقتصادی کردن معادن و در نتیجه نایل شدن به وضعیت مطلوب اقتصادی کشور توجه خاص دولت به معادن و معدنکاری و تغییر ساختار آنها امری ضروری به نظر می رسد. تحقیق، توسعه و سرمایه گذاری در تأمین ماشین آلات جدید معدنی از عوامل عمده افزایش بهره وری و بهبود وضعیت اقتصادی در معادن می باشند. میزان تولید سالانه زغال سنگ کشور حدود دو میلیون تن یعنی 0/05 درصد تولید جهان می باشد. با مقایسه ارقام ذخیره و تولید در می یابیم که برای اینکه سهم کشور ما در استخراج و تولید زغل سنگ متناسب با ذخایر آن باشد میزان تولید کنونی می باید حداقل سه برابر افزایش یابد.

بهره وری- زغال سنگ- معادن ایران- صنایع معدنی