سهیل صفری - دانشجوی دکترای مهندسی عمران- مهندسی محیط زیست دانشکده عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران و پژوهشگر پژوهشکده محیط زیست دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
محمد مسافری - استاد، مرکز تحقیقات سلامت و محیط زیست، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، ایران
سامان جوادی پیر بازاری - دانشیار، گروه مهندسی آب پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مهدی ضرغامی - استاد، دانشکده مهندسی عمران و پژوهشکده محیط زیست، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران و استاد همکار پژوهشکده سیاست گذاری دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران
مهدی جهانگیری - دانش آموخته مهندسی عمران- مهندسی محیط زیست، دانشکده عمران، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران

شبکه آب رسانی یکی از مهمترین زیر ساخت های جوامع بشری است که در صورت وقوع آلودگی به دلیل گستردگی می تواند موجب بیماری یا مرگ بسیاری از مصرف کنندگان شود. آلودگی آب یکی از مسیرهای انتشار آلاینده های بیولوژیکی در بین جمعیت است که امروزه به عنوان بیوتروریسم از آن یاد می شود. آلودگی های بیولوژیکی معمولا با استفاده از پاتوژن ها و بیوتوکسین ها رخ می دهد. از این رو شناخت مراحل آسیب پذیر شبکه آب رسانی در مقابل آلاینده های مختلف اهمیت ویژه ای دارد. در این پژوهش، در مرحله اول پنج پاتوژن (باسیلوس آنتراسیس، کریپتوسپوریدیوزیس، فرانسیسلا تولارنسیس، ویبریو کلرا، شیگلا) که قابلیت بیشتری در ایجاد آلودگی منابع آب دارند، انتخاب و با هر یک از اجزا سامانه آب رسانی (مشتمل بر منبع آب خام(سد)، مخزن ذخیره آب خام، تصفیه خانه آب، خط انتقال آب تصفیه شده، مخازن آب تصفیه شده و شبکه توزیع) ۳۰ سناریو تعریف شد. در مرحله بعد با استفاده از تصمیم گیری چند معیاره گروهی و با بهره گیری از سه معیار اصلی (میزان آسیب پذیری هر یک از مراحل آب رسانی، میزان قدرت آسیب رسانی آلاینده، میزان ایجاد خطر آلاینده در هر یک از مراحل آب رسانی) و زیر معیار آنها و با استفاده از نرم افزار GFDM وزن هر معیار از دیدگاه تصمیم گیران مشخص شد و پس از تحلیل سناریوها، میزان خطر هر یک از سناریوها رتبه بندی شد که سناریو ۲۶ رتبه اول در ایجاد خطر را کسب کرد که متشکل از وارد کردن پاتوژن باسیلوس آنتراسیس به شبکه توزیع بود. ورود آلودگی به شبکه توزیع به دلیل دسترسی زیاد و نبود مراحل تصفیه بعدی و همچنین فرصت کم برای جلوگیری از رسیدن آلاینده به مصرف کنندگان می تواند موجب بیماری و مرگ بسیاری از مصرف کنندگان شود، از طرفی پاتوژن باسیلوس آنتراسیس در مقابل کلر مقاومت زیادی داشته و در آب پایدار است، از این رو ورود این آلاینده به شبکه توزیع می تواند بسیار خطرناک باشد. با در نظر گرفتن شرایط موجود شناخت و محاسبه میزان خطر سناریوهای مختلف می تواند موجب آمادگی و افزایش سرعت عمل در واکنش با حملات بیولوژیک احتمالی شود.

شبکه آب رسانی, حملات بیولوژیکی, تصمیم‎گیری چند معیاره, پدافند غیرعامل