معصومه حافظ رضازاده - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
بهروز عامریان - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

در دهه های پایانی قرن بیستم به دنبال مطرح شدن مشکلاتی چون رشد فزاینده شهری، نگرانی های زیست محیطی و در نتیجه آن ناپایداری محیطی، جنبش هایی چون توسعه پایدار شهری، نوشهرگرایی مورد توجه قرار گرفتند. به دنبال این روند، رویکرد رشد هوشمند در اوایل قرن حاضر با هدف به حداکثر رسانیدن قابلیت تطابق برای حل مشکل پراکندهرویی در نقاط مختلف جغرافیایی مطرح شد. هدف این پژوهش، سنجش و ارزیابی شاخصهای رشد هوشمند شهری در منطقه ۱ شهر شیراز است. روش تحقیق تحلیلی – توصیفی می باشد. روش گردآوری اطلاعات، میدانی است و این اطلاعات با استفاده از ابزار پرسشنامه و منابع کتابخانه ای تهیه گردیده است. جامعه آماری این پژوهش که ساکنان منطقه یک شیراز را دربر میگیرد، شامل ۱۶۰۸۸۵ نفر می باشد که پس از جایگذاری آن در فرمول کوکران حجم نمونه ۳۵۵ نفری به دست آمده است. نتایج بیانگر این بود که ابعاد کالبدی، اجتماعی - اقتصادی و دسترسی در وضعیتی پایین تر از سطح نرمال یا نامطلوب قرار داشته و بعد زیست - محیطی در وضعیت نسبتا نرمال قرار دارد. میزان آماره t برای بعد کالبدی (۴/۳۱-)، اجتماعی -اقتصادی (۴/۵۸)، دسترسی (۷/۶۲) و برای بعد زیست محیطی برابر ۱/۳- تقریبا برابر با ارزیابی نرمال به دست آمد. همچنین، نتایج بیانگر این است که بعد اجتماعی – اقتصادی دارای بیشترین بار عاملی در رشد هوشمند شهری در منطقه یک شهر شیراز دارد، میزان بار عاملی یا ضریب بتا برای بعد مذکور برابر ۰/۷۶ به دست آمد. پس از آن، بعد کالبدی (P=۰/۰۰۰؛ β=۰/۶۹)، بعد زیست محیطی (P=۰/۰۰۰؛ β=۰/۶۶)، و بعد دسترسی با ضریب بتا ۰/۴۷ دارای تاثیر مستقیم و معنادار در رشد هوشمند شهری در منطقه ۱ شهر شیراز بودند.

شاخص، رشد هوشمند، منطقه یک، شهر شیراز