مریم قائدی - دانشجوی دکتری سیاست گذاری علم و فناوری، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران
مهرداد مدهوشی - استاد گروه مدیریت، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران
نادر رازقی - دانشیار گروه اجتماعی دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تهران
عبدالحمید صفایی قادیکلایی - دانشیار گروه مدیریت صنعتی دانشکده علوم اقتصادی و اداری دانشگاه تهران

فساد در آموزش عالی پدیده ای است که نظام های آموزشی همواره با آن درگیر و هزینه های هنگفتی بابت آن پرداخته اند و هدف مقاله حاضر تدوین یک الگوی دانشگاهی عاری از فساد بر مبنای اسناد فرادستی و قوانین و مقررات نظام آموزش عالی ایران است که در پرتو آن رسالت کلیدی این نظام پیگیری شده و ارتقاء کیفیت آن نیز تامین شود. این پژوهش از نوع کاربردی و روش تحقیق آن کیفی می باشد. در تحلیل یافته ها از روش تحلیل محتوای کیفی بهره گرفته شده و با رویکرد استقرایی، محتوای متنی اسناد فرادستی آموزش عالی به عنوان راهبردهای ابلاغی، تحلیل و مفاهیم در قالب کدهای باز و محوری استخراج شدند. ابتدا نمونه ای ۷۷تایی از مجموعه قوانین آموزش عالی به صورت غیراحتمالی و هدفمند انتخاب و به واسطه آنها گونه شناسی قوانین نظام آموزش عالی ارائه و سپس با تحلیل محتوای ۷ سند فرادستی منتخب آموزش عالی و استخراج گزاره های الزام آور برای دانشگاه ها، ۱۹ مفهوم اصلی استخراج شد. مفاهیم استخراج شده در قالب چهار رویکرد گروه بندی شده اند: رویکرد مدیریتی و سیاست گذاری در آموزش عالی، تامین منابع مالی و زیرساختی، تربیت نیروی انسانی متعهد و متخصص و همچنین اجرای سیاست که پایش و ارزیابی آنها الگویی برآمده از معیارهای اسناد فرادستی آموزش عالی را پدید آورده است. در انتها نیز پیشنهاداتی جهت اجرایی شدن الگوی استخراج شده مطرح شده است.

فساد دانشگاهی, اسناد فرادستی, آموزش عالی, سیاست گذاری