ثمین ترکمن - دانش آموخته کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
جمال الدین سهیلی - دانشیار و عضو هیات علمی، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران. (مسوول مکاتبات)

زمینه و هدف: در معماری دوره اسلامی ایران، بناهای عمومی همانند مسجد- مدرسه ها مکان هایی برای تعاملات افراد با سلیقه ها و تفکرات مختلف بودند، این بناها با عملکردها و فضاهای متنوع خود و با داشتن فضاهایی بینابین که نقش تعیین کننده ای در سازمان دهی عملکردهای متنوع این مکان ها و پیوند بیشتر فرد با آن را داشتند، تشکیل یک کل واحد را می دادند، و تمایل فرد به ماندن در آن مکان را میسر می ساختند. هدف این مطالعه، تحلیل تاثیر مفهوم بینابینیت در ارتقاء حس تعلق به مکان در مسجد- مدرسه های دوره قاجاریه است و به بیان این مطلب می پردازد که چگونه فضای بینابین می تواند در ارتقاء حس تعلق به مکان موثر باشد.روش بررسی: این پژوهش در تابستان سال ۱۳۹۸ با استفاده از روش تحقیق همبستگی به تحلیل متغیرها، و با مطالعات کتابخانه ای، میدانی و پیمایشی به بررسی مولفه های تاثیرگذار در ارتقاء حس تعلق به مکان و فضای بینابین و سپس به بررسی ارتباط معنادار بین این دو متغیر در نرم افزار Spss ۲۰ پرداخته است.یافته ها: یافته ها و نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که ضریب معناداری بین متغیرهای حس تعلق به مکان و فضای بینابین کمتر از ۰۵/۰ بوده و نشان از وجود از رابطه معنادار بین این دو متغیر است.بحث و نتیجه گیری: در نتیجه استفاده از مفهوم بینابینیت می تواند عاملی موثر برای ایجاد حس تعلق به مکان در فضای معماری باشد. زیرا امروزه مفهوم بینابینیت، در طراحی فضاهای معماری بسیار حائز اهمیت است، تا با استفاده از آن بتوان در مکان های عمومی جدید پیوند بین انسان و مکان را قوی ساخت؛ تا در نهایت منجر به بهره برداری بهتر از محیط و تدوام حضور افراد در آن گردید.

حس تعلق به مکان, بینابینیت, دوره قاجاریه, مسجد- مدرسه صالحیه