نیلوفر خوشوقتی تجرق - کارشناس ارشد معماری،دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز،ایران، مدرس موسسه آموزش عالی آفاق ،ارومیه، ایران
نازلی غنی زاده حصار - دانشجوی دکتری معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، ایران، مدرس موسسه آموزش عالی آفاق، ارومیه، ایران

غرب ایران در هزاره اول قبل از میلاد سرشار از رخدادهای تاثیر گذار در زمان حکومت های آشور و اورارتو بود.در این برهه تاریخی، حکومتماناها همواره از طرف آشور و اورارتوها مورد هجوم قرار می گرفت. ماناها گاه به طور مستقل و گاه به عنوان متحد یکی از این دولت ها بهحفاظت از منافع خویش در منطقه میپرداختند. تپه قلایچی شامل تپه ای فرهنگی متعلق به پادشاهی ماناست و تا حال سه مرحله ساختمانیدر آن تشخیص داده شده است. معماری قلایچی شامل محدوده ای به مساحت یک هکتار است که با دیوار سنگی دور تا دور آن احاطه شدهاست.دیوار حصار بیرونی دارای دو ورودی است. این معماری اینک در محل وجود ندارد ،مجموعه آجرهای لعابدار که در انباری در بندرچیاسو در سوئیس نزدیک به مرز ایتالیا نگهداری می شود برای میراث فرهنگی ایران اهمیت ویژه ای دارد.قدمت این آجرها به سده ۸ و ۷پیش ازمیلاد بر می گردد. در این مقاله سعی بر این بوده است تا برپایه مطالعات کتابخانه ای و میدانی به تحلیل و توصیف نقش نگاره هایمانایی در قلایچی پرداخته شود و در نهایت تاثیر معماری این دولت بر تمدن های بعدی بررسی گردد، تمدنهای بزرگ ریشه در تمدن هایکوچک دارند ،لذا تاثیر هنر و معماری و فن ساخت مانایی دردوره های بعد در دولت ماد و پارس میتوان دید.

معماری قلایچی، نقش نگاره ها، اورارتوها، دولت مانا