سینا سعیدی
حجت اله حاجی حسینی
صبا سعیدی

زمینه: یکی از فناوری های نوین که تاثیرات به­سزایی بر زندگی جوامع بشری داشته است، فناوری اطلاعات است که به دلیل رشد بسیار سریع، چالش­های اخلاقی را نیز در پی داشته است. یکی از این چالش­ها عدم رعایت حقوق مالکیت فکری در شبکه­ی اینترنت است. نقض قانون حق نشر (کپی رایت) منجر به از بین رفتن ارزش­های اخلاقی، ضرر و زیان اقتصادی و جلوگیری از بروز خلاقیت در جامعه خواهد شد. از این رو در این تحقیق به تعیین عوامل موثر بر عدم رعایت قانون حق نشر در اینترنت توسط دانشجویان و نگرش اخلاقی آن­ها نسبت به این رفتار پرداخته شده است. روش کار: این تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی بوده و داده­های آن از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است. روایی ابزار تحقیق توسط اساتید و متخصصان خبره و پایایی آن با محاسبه­ی آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. جامعه­ی آماری شامل دانشجویان دانشکده­ی علوم و فنون نوین دانشگاه تهران و نمونه گیری به صورت تصادفی ساده بوده است. در این تحقیق از آزمون t، همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام برای تحلیل داده­ها استفاده شده است. یافته ها: یافته­های تحقیق حاکی از آن است که متغیرهایی همچون میزان دسترسی به اینترنت، عدم توان مالی برای خرید نرم افزارها و محصولات فکری و همچنین نگرش اخلاقی دانشجویان بر نقض قانون حق نشر در اینترنت تاثیرگذار است. نتیجه گیری: با توجه به یافته­ ها، راهکارهایی همچون حمایت مالی دولت از تولیدکنندگان محصولات فکری، به روز کردن قوانین مرتبط با حقوق مالکیت فکری و آموزش اخلاق فناوری اطلاعات به مردم، به عنوان مناسب­ترین راهکارها برای حل این مساله پیشنهاد می­شود.

Copyright, Intellectual property rights, IT ethics, اخلاق فناوری اطلاعات, حقوق مالکیت فکری, قانون حق نشر