Ali علی خانی جیحونی - Department of Health Education and health promotion, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
Alireza علیرضا حیدرنیا - Department of Health Education and health promotion, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
Mohammad Hossein محمد حسین کاوه - Department of Health Education and health promotion, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran
Ebrahim ابراهیم حاجی زاده - Department of Biostatistics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

مقدمه: بررسی عوامل موثر بر اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده ازپوکی استخوان در زنان با استفاده از الگوهایی که عوامل موثر بر رفتار را شناسایی و تقویت می کنند ضروری می باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین رفتارهای پیشگیری کننده ازپوکی استخوان در زنان شهر فسا با استفاده ازمدل اعتقاد بهداشتی و تئوری شناختی اجتماعی درسال ۱۳۹۲ انجام شد.روش ها: در این مطالعه مقطعی تحلیلی ۴۰۱ نفر از زنان ۳۰ تا ۵۰ سال تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهر فسا به صورت تصادفی انتخاب شدند. مقیاس مربوط به عوامل مدل اعتقاد بهداشتی (حساسیت، شدت، تهدید، منافع، موانع و خودکارامدی درک شده وراهنماهای عمل) و سازه های خودتنظیمی و حمایت اجتماعی از تئوری شناختی اجتماعی و عملکرد تغذیه ای و پیاده روی جهت پیشگیری از پوکی استخوان در زنان سنجیده شد. در نهایت اطلاعات با استفاده نرم افزار SPSS نسخه ۱۶ و از طریق آزمون های آماری توصیفی (میانگین و انحراف معیار) وآزمون های تحلیلی شامل ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز رگرسیون چند متغیره خطی ،آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تی مستقل تجزیه و تحلیل شد و سطح معنی داری کمتر ۰۵/ در نظر گرفته شد.یافته ها: میانگین سنی زنان مورد مطالعه ۲/۶±۹/۴۰ سال بود. متغیرهای حساسیت درک شده، انگیزش، حمایت اجتماعی و خودتنظیمی برای رفتار پیاده روی ومتغیرهای حساسیت درک شده و خودتنظیمی برای رفتار تغذیه ای پیشگویی کننده بود. بین عملکرد پیاده روی و حساسیت درک شده (۱۳۶/۰=r و۰۰۷/۰=p)، انگیزش (۱۲۰/۰=r و۰۱۶/۰=p)، حمایت اجتماعی (۰۶۸/۰=r و۰۳۰/۰=p) و خودتنظیمی (۱۱۸/۰=r و۰۱۸/۰=p) ارتباط معنی داری وجود داشت. در این بررسی بین عملکرد تغذیه ای و حساسیت درک شده (۰۶۸/۰=r و۰۰۳/۰=p)، خودکارآمدی (۰۳۹/۰=r و۰۴۲/۰=p) و خودتنظیمی (۰۶۹/۰=r و۰۷۰/۰=p) ارتباط مستقیم و با موانع درک شده (۰۴۷/۰- =r و۰۵۰/۰=p) ارتباط معکوس معنی داری وجود داشت. متغیرهای مورد بررسی ۱/۲۹ درصد از واریانس رفتار پیاده روی و ۲/۲۰ درصد از واریانس رفتار تغذیه ای پیشگیری از پوکی استخوان را بیان نمودند.نتیجه گیری: مطالعه حاضر کارایی الگوی اعتقاد بهداشتی و سازه های خودتنظیمی و حمایت اجتماعی را در پیشگویی اتخاذ رفتارهای تغذیه ای و پیاده روی جهت پیشگیری از پوکی استخوان نشان داد. از این رو این الگوها می تواند به عنوان چارچوبی جهت طراحی و اجرای مداخلات آموزشی جهت پیشگیری از پوکی استخوان در زنان استفاده شود و به ارتقا و حفظ سلامت آنان کمک نماید.واژه های کلیدی: مدل اعتقاد بهداشتی، تئوری شناختی اجتماعی، حمایت اجتماعی، خودتنظیمی، تغذیه، پیاده روی